گزارشی از سنت ازدواج
تعداد بازدید : 18
آهنگی که هرگز قدیمی نمی شود
سنت ها همچنان در سیستان و بلوچستان جای خود را دارد. از رسم و رسوم کوچک گرفته تا آن چه سرنوشت افراد را گره می زند و در این میان سنت حسنه ازدواج و وصلت دو خانواده کمتر دست خوش تغییرات محتوایی شده است. سنتی که خانواده ها نقش اول و مهم را شکل گیری آن دارند.«وقتی از سربازی برگشت توانست کاری دست و پا کند و از همان زمان مادر زمزمه هایی برای ازدواجش داشت. خودش هم بی تمایل نبود و دلش می خواست هر چه زودتر زندگی تشکیل دهد و همسری داشته باشد. مثل دیگر هم سن و سال هایش امور ازدواج را به مادر سپرد و خودش به دنبال فراهم کردن هزینه های یک ازدواج ساده و خودمانی بود. مادر با حساسیت در جمع های خودمانی و فامیلی، سفره های صلوات و دیدارهای زنان با یکدیگر دخترانی را نشان کرد و پس از آن که با خواهر و خاله پسرش به توافق رسید به خواستگاری یکی از آن ها رفت. همه چیز خیلی سریع پیش رفت و پسر و دختر اگرچه قبل از عقد همدیگر را زیاد نمی شناختند اما چون به انتخاب خانواده هایشان اعتماد داشتند و شرایط خود را به لحاظ معیارهای مورد نظر برابر دیدند زندگی خوبی تشکیل دادند». بسیاری از ازدواج ها در گذشته در چند ماه پس از خواستگاری و حتی کمتر به سرانجام می رسید. مراسم در خانه عروس برگزار می شد و خریدهای معمولی و جهیزیه ساده، ملزومات اولیه زندگی مشترک آنان بود. هنوز هم بسیاری از ازدواج ها سنتی است، مادران از میان دختران فامیل و آشنا چند نفری را می پسندند و پس از مشورت با اعضای خانواده وارد عمل می شوند تا پسر و دختر با نظارت خانواده ها یکدیگر را بشناسند و با نظر آن ها ازدواج انجام شود. اما معیارهای ازدواج از گذشته تا امروز تفاوت های زیادی داشته است. مهریه هایی که به سکه شمرده می شود، عروسی های در تالار، خودروهای لوکس و پذیرایی های مجلل، خرید عروسی از شهر یا حتی کشوری دیگر و جهیزیه ای که سر سوزنی از آن از قلم نیفتاده باشد نمونه ای از تغییر معیارهای ازدواج های امروزی است. معیارهایی که و خانواده دختر و پسر را در تنگنا قرار می دهد و شرایط را برای ازدواج جوانان سخت تر می کند. عجیب این که بسیاری از این خانواده ها اگر چه می دانند با چنین خواسته هایی ازدواج سخت تری پیش روی فرزندان آن هاست اما گاه به دلیل چشم و هم چشمی ها ذره ای از خواسته های خود کوتاه نمی آیند.
ازدواج امروزی
پسر جوانی که 24 سال دارد به خبرنگار ما می گوید: هنوز تصمیم جدی برای ازدواج نگرفتم، دختر مناسب با معیارهایم را پیدا نکردم و هر کسی را که پیدا می کنم مشکلی دارد که نمی توانم به عنوان همسر آینده قبول کنم. کار ثابت ندارم اما از ارثیه پدری یک آپارتمان و خودرو دارم و می توانم تا حد ممکن خرج زندگی خودم را بدهم اما دختر مورد علاقه ام را پیدا نکردم.«علیرضا بامری» اظهار می کند: معیار مهم من برای زندگی این است که همسرم حرفم را بفهمد و برای هم حرف داشته باشیم، از دختر مستقل خوشم می آید و دوست دارم اهل مطالعه باشد و اطلاعات به روز داشته باشد تا با هم بتوانیم صحبت کنیم نه این که دائم در آشپزخانه باشد و فقط به امور خانه رسیدگی کند.«سعید. م» هم اظهار می کند: هر چند در استان ما هنوز خانواده هایی هستند که شیوه سنتی ازدواج را انتخاب می کنند اما من این اجازه را ندادم و خودم همسرم را انتخاب کردم. در دانشگاه با همسرم آشنا شدم و برخلاف میل پدرم که می گفت باید با دختر عمویم ازدواج کنم عمل کردم و پس از پنج سال زندگی مشترک مشکلی ندارم. وی ادامه می دهد: ملاک من برای ازدواج تا حد زیادی زیبایی همسرم و بعد اخلاق او بود که در انتخابم اشتباه نکردم.«محدثه. ب» نیز بیان می کند: ملاک اصلی ام برای ازدواج سرمایه و پول است. خواستگارم باید خانه، خودرو، کار خوب و پر درآمد داشته باشد، چون با شرایط اقتصادی کنونی فکر می کنم اگر در زندگی آینده ام مشکل مالی داشته باشم نمی توانم تحمل کنم و از همسرم جدا
می شوم. به همین دلیل به شرایط مالی خواستگارم توجه می کنم و تا زمانی که معیار اصلی ام را نداشته باشند به ازدواج فکر نمی کنم.«نازنین. ع» یکی دیگر از بانوان می گوید: برایم مهم است که شوهرم همه چیز تمام باشد چون از زیبایی خوبی برخودارم. خواستگارهای خوب و زیادی هم داشتم اما یکی از آن ها را که قد بلند بود و خوش تیپ بود انتخاب کردم که از نظر ظاهری به من نزدیک باشد. خودروی زیبایی داشت و بعد از نامزدی متوجه شدم که از پدرش است. با او فقط یک سال زندگی کردم، زیرا اعتیاد داشت و من بی اطلاع بودم. برای ازدواج مجدد دیگر شرایط گذشته وجود ندارد و گزینه های خوبی پیشنهاد نمی شود بنابراین تصمیم ازدواج ندارم اما پس از آن شکست این بار ملاکم فقط اخلاق و سالم بودن فرد مقابل است.
معیارهای معمول گذشته
«سجادی»، هم بیان می کند: 23 سال است که ازدواج کردم و چهار فرزند دارم، در آن زمان حق انتخاب خواستگار بیشتر با پدر و مادر بود و آن ها هم به ازدواج فامیلی علاقه مند بودند و پسرهای فامیل را بهتر از غریبه ها می دانستند. شوهرم را که پسر عمویم است انتخاب کردند و ازدواج کردیم، اخلاق و اصالت خانواده پسر برایم اهمیت زیادی داشت، در صورتی که حق انتخاب با من بود به این معیارها توجه بیشتری داشتم. «امان ا... .ت» نیز می گوید: 15سال پیش ازدواج کردم و ملاکم برای ازدواج پاکی و نجابت و پس از آن تحصیلات و سوم هم اعتقاد به موضوع های دینی و اطاعت از دستورهای الهی و پایبندی به آن و اهل زندگی و خانواده بودن طرف مقابل بود. هر چند زیبایی های ظاهر ملاک بود ولی در درجه اول نبود.
معیارهای روان شناسی ازدواج
یک کارشناس ارشد روانشناسی بالینی هم می گوید: انتخاب همسر یکی از دغدغه های بزرگ و اساسی و از طرفی مهم ترین تصمیم دختران و پسران جوان است و هنگامی که انتخاب همسر به درستی انجام می شود در آینده زندگی زناشویی با آسودگی خیال بیشتری همراه است. همچنین برای نسل ها و آیندگان بعد از خود نیز مشکلات کمتری به ارث می گذاریم.«مرتضی جلمبادانی» اظهار می کند: یکی از ملاک های ازدواج موفق از دیدگاه روان شناسی برابری است، به طور مثال برای سن حداکثر اختلاف باید پنج تا هفت سال باشد و عیب ها را بیشتر از آن چه هست در نظر بگیرید. باید ازدواج برابر داشته باشید، ازدواج برابر یعنی همه خصوصیات دو طرف برابر باشد، وقتی خود شخص چهره معمولی دارد به دنبال یک زن بسیار زیبا نباشد، شاید به نظر مشکل خاصی نباشد اما با گذشت زمان سبب اختلاف می شود. در گذشته معتقد بودند که زن و مرد باید تکمیل کننده هم باشند اما اکنون این شرایط جواب نمی دهد و زن و مرد باید دقیق شبیه هم باشند.
لایه و طبقه اجتماعی
وی بیان می کند: به دنبال شباهت ها و تناسب ها یا همگن بودن ها بروید، در اصول کلی و اساسی باید شبیه و مانند باشید، سعی کنید کسی را انتخاب کنید که برایتان جذاب باشد چون زیبایی، برای افراد عادی می شود اما زشتی عادی نمی شود.وی اظهار می کند: شباهت خانواده ها هم یک معیار مهم است که باید در نظر گرفته شود، درست است که شما دو نفر ازدواج می کنید، اما ریشه در خانواده دارید و باید ترکیب خانواده ها به هم بخورد.وی به پایگاه اجتماعی افراد اشاره می کند و می گوید: دو طرف ازدواج باید پایگاه اجتماعی شبیه هم که شامل ثروت، مقام و درآمد است داشته باشند. مطالعات نشان می دهد یکی از چهار عامل ازدواج و طلاق لایه و طبقه اجتماعی است که قرار است در آن دو نفر شبیه و مانند باشند.وی ادامه می دهد: در انتخاب همسر جهان بینی ها شبیه باشد، نگاهی که به دنیا می کنید شبیه و مانند باشد، مردم، طبیعت، ارتباط با آن، حیوان، گیاه، غذا، به نوعی در دیدگاه فلسفی، نگاه، جهان بینی و بینش خودش، مانند شما باشد. دو نفر باید باورها و اعتقادهای مشابهی از نظر مذهبی و فرهنگی داشته باشند. شما می ببینید که اگر با کسی ازدواج کردید که مذهب و فرهنگش با شما متفاوت است، گرفتاری های بسیار دارید.
ملاک های منطقی
جلمبادانی تصریح می کند: از جمله ملاک های منطقی دیگر در ازدواج هدف و مسیر مشترک است. برای رسیدن به یک هدف، توانایی ارضای نیازهای جسمی و روانی، وحدت نظر در نحوه به دست آوردن پول و خرج کردن آن، صداقت داشتن، مشخص کردن تصمیم گیرنده در خانواده و فرایند تصمیم گیری در ابتدای کار، اطلاع از گذشته یکدیگر تا حدی که حس می کنید در آینده مشترکتان تاثیر می گذارد، وحدت نظر در تعداد و تربیت فرزند، محل زندگی و نحوه ارتباط با خانواده و دوستان موثر است.وی خاطرنشان می کند: بنابراین در مدت شش تا 18 ماه باید تکلیف این موارد روشن شود و اگر هم مشکلات است باید رفع کرد و شک و تردیدی برطرف شود. برخی از اوقات دو تا چهار ساعت کار روان درمانی و تجزیه و تحلیل موضوع ها و مشکلات از سوی یک متخصص
می تواند چراغ سبز یا قرمزی را برای شما روشن کند که خاطرتان آسوده باشد. با شک و تردید و دو دلی این کار را نکنید. مطمئن باشید که آمادگی را برای ازدواج دارید و یادتان باشد که برای سالم به نظر رسیدن داشتن زندگی زناشویی و ازدواج بهترین است.