رسالت فراموش شده دکه داری در زاهدان
گروه جامعه
دکه ها یا کیوسک های روزنامه فروشی معمولا به سفارش شهرداری در شهر تعبیه شده است. این باجه ها محلی برای توزیع جراید و مطبوعات محلی، ملی و ... است. از زمان های قدیم دکه های روزنامه فروشی را به عنوان یکی از نیاز های مردم می شناختیم، چون افراد از این طریق اخبار روز را دنبال می کردند. اما در این روزگار با آمدن وسایل ارتباط جمعی و شبکه های اجتماعی مردم دیگر رغبتی به مطالعه روزنامهها و مجلات ندارند و بیشتر وقت خود را در فضای مجازی سپری می کنند، به همین دلیل کار این دکه ها در شهر کمرنگ شده است، به طوری که اگر بخواهید از اخبار روز دنیا با خبر شوید به دلیل دیر یافتن دکه مطبوعاتی در شهر از خرید روزنامه پشیمان خواهید شد. با چرخی در زاهدان متوجه خواهیم شد قدیمی ترین دکه های مطبوعاتی با تغییر کاربری تبدیل به دکه های خوار و بار فروشی شده است، چون دکه داران برای کسب درآمد بیشتر به سمت فروش اجناسی به جز آن چه برای آن ها تعریف شده است رفته اند.
در بیشتر دکه ها روزنامه عرضه نمی شود
یکی از شهروندان به خبرنگار ما می گوید: تا به حال به کار دکه های شهر توجه نکرده بودم، اما زمانی که برای خرید روزنامه مد نظرم به بیش از 50 دکه سر زدم و در آن هر چیزی به جز روزنامه مشاهده کردم تازه متوجه شدم دکه داران رسالت اصلی خود را فراموش کرده اند.«سرگزی» ادامه می دهد: کارکرد کیوسک های زاهدان که چهره شهر را هم نازیبا کرده است مشخص نیست، شاهد فروش انواع نوشیدنی های خارجی در این کیوسک ها هستیم که شاید پروانه بهداشتی هم نداشته باشد. یکی دیگر از شهروندان می گوید: به ظاهر کیوسک هایشهر به صورت کارشناسی تعبیه نشده چون ممکن است در یک خیابان چندین کیوسک قرار داشته باشد و در خیابان دیگر حتی یک کیوسک وجود نداشته باشد، کاش شهرداری مکان مشخص برای آن ها در نظر بگیرد.«نارویی» ادامه می دهد: بارها برای خرید محصول های فرهنگی به چند کیوسک مراجعه کردم، اما در هیچ کدام خبری از توزیع محصولات فرهنگی نبود و اکثر دکه داران به فروش مواد خوراکی مشغول هستند گاهی هم شاهد پرکردن پیک نیک توسط دکه داران هستیم که بسیار خطرناک است و ممکن است جان و مال افراد با یک جرقه به خطر بیفتد.
نشریات فروش زیادی ندارد
یکی از دکه داران به خبرنگار ما می گوید: نشریات فروش زیادی ندارد و پیش از این چون روزنامه های باطله برگشت داده نمی شد ضرر مالی زیادی متحمل می شدیم، به همین دلیل ترجیح دادیم به جای فروش روزنامه و نشریات به دنبال فروش خوار و بار برویم که بیشتر مردم هم به آن نیاز دارند و خرید می کنند.«بیگی» ادامه می دهد: مردم چندان برای روزنامه و مجلات هزینه نمی کنند و با گسترش فضای مجازی این روزها فروش روزنامه ها و نشریات به حداقل رسیده است، فقط دکه دارانی که در خیابان های شلوغ و پر رفت و آمد شهر هستند فروش متناسبی دارند و باقی دکه داران مجبور به تغییر کاربری شده اند.
کیوسک ها در یک مکان جمع آوری می شود
معاون سازمان میادین میوه و تره بار و ساماندهی مشاغل شهری شهرداری زاهدان به خبرنگار ما می گوید: چند سال پیش علاوه بر فعالیت روزنامه فروشی در دکه ها اجازه فروش خوار و بار هم داده شد و سال گذشته جلسه ای برای جمع آوری کیوسک هایی که به انجام کارهای خلاف مانند فروش بنزین، کپسول و... می پردازند در فرمانداری زاهدان برگزار و در این جلسه مقرر شد از طریق ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان نظارت و جمع آوری اجناس آن ها انجام شود، اما ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان پس از مدتی این کار را قبول نکردند زیرا امکان معدوم سازی بنزین و کپسول وجود نداشت. به همین دلیل اگر چه کمیته مربوطه در فرمانداری زاهدان تشکیل شد، اما هنوز این کمیته راه اندازی نشده است.«عبدالرضا شهرکی» خاطرنشان می کند: بارها به کیوسک داران اخطار داده شد که اقدام های خلاف قانون انجام ندهند که پس از بی توجهی به این اخطارها بعضی کیوسک ها جمع آوری و پلمب شد، اما فروش تنقلات و مواد غذایی که فاسد نمی شود در این دکه ها مانعی ندارد.وی می گوید: البته در مجموع حیطه کاری آن ها خواروبار، فروش مواد غذایی، خشکبار و گل فروشی است. چون کیوسک ها کوچک است و امکان استفاده از یخچال در آن نیست مواد غذایی خشک در آن به فروش می رسد، همه مواد غذایی باید دارای تاریخ انقضا باشد، نوشیدنی های خارجی که در این دکه ها به فروش می رسد معمولا دارای استاندارد وزارت بهداشت است.وی با بیان این که اداره اماکن عمومی با کمک اتحادیه اصناف همه کیوسک داران را ملزم به داشتن جواز کسب کرده است می افزاید: پس از صدور جواز کسب یکی از سازمان هایی که باید بر کار این دکه ها نظارت داشته باشد بهداشت محیط است و همه مکاتبه ها در این راستا انجام و چندین جواز کسب هم صادر شده است.وی درباره فاصله هر کیوسک با کیوسک دیگر می گوید: در زاهدان 270 کیوسک فعال است که از این تعداد تنها 11 کیوسک به کار روزنامه فروشی مشغول هستند، شرایط احراز فاصله قرارگیری کیوسک ها از یکدیگر پیش بینی شده است که اگر در شورای شهر همین فاصله 200تا 300متر مصوب شود این طرح اجرایی می شود، همچنین برخی کیوسک ها که در کنار یکدیگر است جابه جا و به محل بازارچه ای که قرار است برپا شود منتقل می شود.شهرکی ادامه می دهد: با جمع آوری کیوسک ها از شهر و شروع فعالیت آن ها در بازارچه می توان گفت که کیوسک های اضافه جمع آوری می شود و در کیوسک های باقی مانده فروش مطبوعات به قوت خود باقی می ماند.