استفاده از مواد غذایی متنوع و مختلف در سبد غذایی خانوار برای تامین سلامتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است اما عده ای از افراد به دلایل مختلف از این مواد غذایی متنوع به درستی بهره مند نمی شوند و با داشتن رژیم غذایی نادرست، سلامت خود و اطرافیانشان را به خطر می اندازند. برخی هم به دلیل مشغله کاری به استفاده از فست فودها روی می آوردند، غذاهایی که احتیاج نیست وقت زیادی را برای آماده کردن آن در آشپزخانه گذراند، غافل از این که چنین غذاهایی وابستگی ایجاد می کند و سبب عوارضی برای سلامتی می شود.
مواد غذایی کم ارزش
یکی از شهروندان می گوید: فست فودها، در سفره ها جای خود را باز کرده است، با این که ضرر زیادی به بدن می رساند اما باز هم به عنوان غذای مطلوب برخی از خانواده ها به شمار می رود و بسیاری از خانواده ها ترجیح می دهند از این مواد غذایی کم ارزش استفاده کنند. «تیموری» ادامه می دهد: برخی خانواده ها به اعتقاد خودشان برای این که فست فود برای سلامتی شان ضرری نداشته باشد، به جای خرید آماده آن از رستوران ها و اغذیه فروشی ها آن را در منزل تهیه می کنند، در حالی که به نظرم فست فود در هر مکانی هم که تهیه شود، ضررهای خود را به همراه دارد. به گفته وی، استفاده از این مواد غذایی در میان کودکان و نوجوانان رواج زیادی پیدا کرده است که به نظرم دلیل آن طعم خوبش باشد، البته خانواده ها نیز در این علاقه نقش دارند، در حالی که می توانند با طبخ غذاهای خانگی و سنتی خوشمزه فرزندانشان را به استفاده از این گونه غذاها تشویق کنند.
مضر اما در دسترس
شهروند دیگری می گوید: فست فودها به دلیل داشتن نمک و چربی زیاد، سلامتی افراد را به خطر می اندازد و اغلب از مواد سالمی نیز تشکیل نشده است اما به دلیل آن که طعم خوبی دارد، بسیار ذائقه پسند است. «شهنوازی» اضافه می کند: این مواد غذایی در بیشتر سوپر مارکت ها وجود دارد و اگر فردی خودش تمایل به استفاده از آن را نداشته باشد به واسطه وجود چنین مواد غذایی که در دسترس است، وسوسه می شود تا از آن استفاده کند. وی اظهار می کند: وقتی با فرزندانمان برای خرید می رویم، مدام به خرید این نوع مواد غذایی اصرار می کنند، به همین دلیل گاهی چاره ای جز تهیه آن نداریم البته بیشتر سعی می کنیم آن را در خانه طبخ کنیم به جای این که آماده اش را از اغذیه فروشی ها بخریم. شهروند دیگری که به گفته خودش از ضررهای این مواد غذایی آگاه است اظهار می کند: همیشه سعی می کنم غذاهای سالمی را برای خانواده تهیه کنم اما متاسفانه فست فودها در هر مکانی در دسترس است، حتی در مدارس هم گاه به فروش می رسد و فرزندانم وقتی آن را می بینند با دیگر دوستانشان تهیه و استفاده می کنند. «سعادت مشهور» اضافه می کند: البته این روزها برخی از مردم به دلیل گرانی ها ناچار هستند به مواد غذایی آماده روی آورند، به نظر می رسد در چنین شرایطی می طلبد نظارت بر روند تولید این گونه مواد غذایی که مردم زیادی از آن استفاده می کنند افزایش یابد.
مشغله زیاد
شهروند دیگری می گوید: به دلیل اطلاعاتی که از ضررهای فست فودها برای سلامتی داشتم همیشه سعی می کردم آن را استفاده نکنم اما از آن جا که مدت زمان طولانی در محل کارم هستم، گاهی مجبور به استفاده از آن می شوم. «بازیاری» ادامه می دهد: البته خیلی وقت ها سعی می کنم چنین مواد غذایی را استفاده نکنم و به همکاران هم توصیه می کنم اما آن ها به دلیل نیاز به غذا مجبور به استفاده از آن می شوند و هنگام خرید برای من هم از این نوع غذاها سفارش می دهند. به گفته وی، به نظرم اگر می خواهیم استفاده از این مواد غذایی کاهش پیدا کند باید مسئولان امر از عرضه محصولات غذایی بی کیفیت و کم ارزش جلوگیری کنند تا سلامت افراد جامعه به خطر نیفتد، در هر صورت نه تنها بچه ها بلکه برخی بزرگ ترها هم با دیدن عرضه مواد غذایی بی ارزش مانند انواع کالباس، سوسیس و دیگر تنقلات ناسالم به سمت خوردن آن گرایش پیدا می کنند.
نیاز به سرخ کردن بیشتر
یک کارشناس تغذیه در این باره می گوید: خودداری از مصرف غذاهای سرخ شده و روغن های جامد، حیوانی و نباتی یکی از توصیه های مهم کارشناسان تغذیه در پیشگیری از بروز بیماری های قلبی و عروقی است. نیاز به سرخ کردن بیشتر فست فودها، استفاده بیش از حد سس های چرب و استفاده کمتر از سبزیجات به چاقی، کمبود برخی از ویتامین ها و املاح، ناراحتی های گوارشی و بیماری های قلبی و عروقی در افراد منجر می شود. «مهدی بولاغ» ادامه می دهد: مصرف طولانی مدت فست فودها و برنامه غذایی نامناسب، مشکلاتی را برای دستگاه گوارش و سیستم ایمنی بدن به همراه دارد و سبب تغییراتی در چربی خون می شود. به گفته وی، فست فودها دارای ارزش غذایی پایینی از نظر ویتامین و املاح مورد نیاز بدن است، در حالی که کمبود ارزش های غذایی یکی از مشکلاتی است که کودکان و نوجوانان را در سن رشد تهدید می کند. وی تصریح می کند: اگر کودک در سنین پایین از نظر مواد مغذی کمبود داشته باشد، در دوران نوجوانی نیز گرفتار این مشکل خواهد بود، کودکان و نوجوانانی که از این غذاها زیاد استفاده می کنند دچار کمبود کلسیم و ویتامین «D» هستند.
تغییر ذائقه و بیماری ها
وی با اشاره به استفاده از نمک زیاد در غذاهای آماده می گوید: مصرف این نوع غذاها به ویژه در کودکان سبب تغییر ذائقه و عادت به استفاده از غذاهای شور و در سنین بالاتر سبب ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی مانند فشار خون می شود. به گفته این کارشناس، به جای استفاده از این غذاهای چرب و پر ادویه می توان از مواد غذایی سالم و سنتی استفاده کرد، از جمله مخلوط میوه ها و سبزی ها، تخمه ها و تنقلات قدیمی، میوه های خشک شده مانند توت، آلو، پسته، انجیر، خرما و ... که عوارض آن بسیار کم است و چربی هایی که در این دانه های خوراکی وجود دارد برخلاف چربی هایی که در فست فودها استفاده می شود، بسیار مفید است و نه تنها سبب بیماری نمی شود، بلکه چربی بد خون را کاهش می دهد و سبب افزایش چربی خوب بدن می شود. بولاغ، اضافه می کند: غذای خانگی را می توان جایگزین فست فودها کرد، به جای قرص های فشرده سوپ یا پودر پیاز و سیر آماده که دارای مقدار زیادی نمک است می توان از سوپ های تازه و کم نمک خانگی و در غذاهای خود از سیر تازه استفاده کرد.