سلامت مردان به اندازه سلامت زنان اهمیت دارد و اگر زنان عمود خانه باشند و ساختار منزل با مدیریت آن ها اداره شود، مردان نیز افزون بر نقش پدری و همسری، مدیریت خارج از منزل و اداره امور اقتصادی را بر عهده دارند. بنابراین باید توجه ویژه ای به سلامت این قشر شود. با توجه به این که هفته اول اسفند در کشور با نام «سلامت مردان» نام گذاری شده با یک کارشناس تغذیه گفت و گویی انجام شده است.
غفلت مردان
کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی زاهدان به خبرنگار ما می گوید: اگر به افراد سالمند در اطراف خود توجه کنید با این موضوع مواجه می شوید که تعداد زنانی که همسرشان فوت شده است بیشتر از مردانی است که همسر خود را از دست داده اند. «مسعود فیروزکوهی» ادامه می دهد: نوع مسئولیت ها و شغل هایی که مردان در جوامع بر عهده دارند سبب شده است نسبت به زنان بیشتر در معرض عوامل محیطی و شغلی خطرناک قرار گیرند. وی اضافه می کند: تمایل بیشتر به عادت های رفتاری ناسالم مانند مصرف سیگار، الکل، اعتیاد و استرس شغلی، احتمال ابتلا به برخی بیماری ها را در این قشر از جامعه افزایش می دهد. از سوی دیگر مراجعه مردان به پزشک به طور معمول کمتر است و به دلایل مختلف از جمله موانع فرهنگی تا بروز مراحل پیشرفته و خطرناک بیماری مراجعه به مراکز درمانی را به عقب می اندازند.او اظهار می کند: سلامت مردان به دلایل مختلف حتی توسط خودشان غفلت می شود. کوتاه بودن مدت حضور مردان در منزل و محدودیت دسترسی آنان به غذاهای خانگی، میوه و سبزی، قرار گرفتن در معرض هوای آلوده در محیط های کار که نیاز به برخی مواد مغذی و مقوی را افزایش می دهد از مهم ترین دلایل به خطر افتادن سلامت مردان و بی توجهی به تغذیه مناسب این گروه است.وی، دسترسی کمتر مردان به آموزش های تغذیه ای که از طریق رسانه های مختلف ارائه می شود، توجه کمتر آنان به سلامت خود، فقدان زمان خواب کافی و کم خوابی به دلیل داشتن مشاغل شیفتی که آن ها را در معرض استرس های روحی قرار می دهد، محدودیت زمان برای مراجعه به پزشک و مراکز بهداشتی، درمانی و حتی گاه تنبلی برای خود مراقبتی و ... را می توان از دیگر دلایل در این باره است. وی تصریح می کند: این در حالی است که نوع تغذیه مردان افزون بر تاثیرگذاری بر سلامتشان، در بازده کاری آنان نیز بسیار موثر بوده است. آمار بالا و شیوع ابتلای مردان به بیماری های غیر واگیر همچون چاقی، سرطان و فشار خون بالا و از طرفی کاهش سن ابتلا به این بیماری ها در کشور و ارتباط تنگاتنگ این بیماری ها با عادت های غذایی و فرهنگ تغذیه ای جامعه، می طلبد که برای حفظ سلامتی خود که سبب حفظ سلامت ارکان خانواده می شود، توجه بیشتری به خودمراقبتی با تغذیه و فعالیت های ورزشی داشته باشند. این کارشناس، ادامه می دهد: رعایت تنوع و تعادل در مواد غذایی مصرفی و استفاده از گروه های غذایی پایه یک تغذیه خوب است که مواد مغذی لازم اعم از درشت مغذی ها مثل پروتئین، کربوهیدرات، چربی و ریز مغذی ها مثل ویتامین ها و املاح را تامین می کند. وی با بیان این که مصرف آب و مایعات به میزان حداقل 8-6 لیوان در روز باید مصرف شود، تصریح می کند: از جمله غذاهایی که سلامت مردان را ارتقا می بخشد می توان به ماهی های چرب اشاره کرد، این ماهی ها از قبیل سالمون و ساردین منبع عالی چربی های مفید و حاوی اسیدهای چرب امگا 3 است که از مردان در مقابل بیماری های قلبی که مهم ترین عامل مرگ و میر آنهاست، محافظت می کند. بنابراین باید سعی کنند در هفته دو وعده ماهی استفاده کنند. وی با اشاره به استفاده از گوشت مرغ، ماکیان و گوشت قرمز کم چرب برای ارتقای سلامت مردان اظهار می کند: قسمت های کم چرب گوشت های قرمز مثل گوشت گاو و گوسفند، حاوی پروتئین با کیفیت است. گوشت قرمز منبع خوبی از اسیدآمینه لوسین است که به ساخت عضلات کمک می کند که می طلبد یک سوم مصرف گوشت ها از نوع گوشت قرمز بدون چربی باشد.
ضرورت استفاده از لبنیات
وی با تاکید به مصرف شیر و ماست می گوید: پروتئین موجود در لبنیات منبع دیگری از اسیدآمینه لوسین است که در ساخت عضلات کمک می کند. در میان انواع ماست، ماست چکیده به دلیل دارا بودن پروتئین بیشتر و قند کمتر، توصیه می شود. این نوع ماست حاوی پتاسیم و باکتری های مفید برای روده است. به گفته وی، شیر تخمیر شده با پروبیوتیک می تواند سلامت روده را ارتقا دهد، کفیر یک سین بیوتیک برای روده است و می تواند مشکلات گوارشی را که با افزایش سن رخ می دهد مهار کند. وی اضافه می کند: کفیر به کاهش التهاب در روده و کاهش سطوح قند خون در بیماران دیابتی کمک می کند حتی خوب است که مردان در سن بالاتر ، از مکمل های پروبیوتیک برای عملکرد بهتر سیستم گوارشی، به صورت روزانه استفاده کنند.وی با بیان این که تخم مرغ منبع خوبی از پروتئین است می گوید: از آن جا که با افزایش سن مردان حجم توده عضلانی کاهش می یابد، می تواند برای آن ها مفید باشد. تخم مرغ سرشار از لوتئین است که خطر دژنراسیون ماکولا را که یک مشکل چشمی است و می تواند به نابینایی منجر شود کاهش می دهد. وی با توصیه به مصرف انواع میوه ها و سبزیجات رنگارنگ بیان می کند: سبزیجات رنگی از قبیل سبزیجات نارنجی رنگ سرشار از بتاکاروتن، لوتئین و ویتامین C است. این مواد مغذی می تواند از بزرگ شدن پروستات جلوگیری کند. فلفل دلمه ای قرمز، هویج و کدوحلوایی، انتخاب های خوبی از این گروه است، سبزیجات برگ سبز تیره مثل اسفناج و کلم پیچ نیز می تواند به سلامت چشم ها و پروستات کمک کند. به گفته فیروزکوهی، این سبزیجات سرشار از لوتئین و زآگزانتین است که از سیستم بینایی در مقابل کاتاراکت و تحلیل شبکیه چشم که ناشی از افزایش سن است، محافظت کند. برنج قهوه ای هم منبع خوبی از فیبر است، با افزودن کمی اسفناج، گوشت کم چرب و آناناس می توانید آن را طعم دار کنید، اگر بافت آن را دوست ندارید، با کمی برنج سفید آن را مخلوط کنید. با استفاده از برنج قهوه ای و دیگر غلات کامل و سبوس دار می توانید ریسک بیماری های قلبی و دیابت نوع دو را کاهش دهید. وی اضافه می کند: توت ها سرشار از آنتی اکسیدان است که ریسک سرطان را کاهش می دهد. این ترکیبات برای سلامت جسم و سلامت ذهن مفید است. وی می گوید: گوجه فرنگی نیز غنی از ماد ه ای با خاصیت آنتی اکسیدانی به نام لیکوپن است که از بدن در برابر انواع مختلف سرطان ها به ویژه سرطان پروستات محافظت می کند. مردانی که به طور منظم سس گوجه فرنگی طبیعی و بدون افزودنی مصرف می کنند، کمتر احتمال دارد به سرطان پروستات مبتلا شوند.وی ادامه می دهد: مصرف موز به دلیل غنی بودن از پتاسیم که یک ماده ضروری برای انقباضات عضلانی و سلامت استخوان هاست نیز توصیه می شود، مغزها هم می تواند تامین کننده پروتئین، فیبر و روی باشد. استفاده از زنجبیل، آووکادو و قارچ ها برای سلامت مردان مفید است.وی اضافه می کند: انجام فعالیت های ورزشی برای سلامت مردان تاکید و انجام روزانه 30 تا 60 دقیقه پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا یا فعالیت های استقامتی و کششی مثل وزنه زدن و طناب کشیدن توصیه می شود.