کبد چرب؛ بی نشان و خطرناک
تغذیه مناسب در سلامت فرد و اندام های مختلف بدن نقش ویژه ای دارد و در مقابل به هم خوردن رژیم یانظم غذایی می تواند آسیب هایی را به فرد وارد کند. البته زندگی ماشینی امروز سبب شده است افراد کم یا زیاد برای وعده های خود به سمت غذاهای آماده و فست فودها روی آوردند که می تواند مشکل های عمده ای برای سلامتی به وجود آورد به طوری که گاهی بدن در مواجهه با این تغییرات غذایی به مرور زمان کارایی خود را از دست می دهد.کبد، دومین عضو بزرگ بدن شناخته می شود که مسئولیت فیلتر کردن مواد غذایی و نوشیدنی ها را بر عهده دارد و این بدان معناست که فاکتورهای مضر را می گیرد و آن ها را به صورتی بدون ضرر وارد سیستم های دیگر بدن می کند، این عضو مهم به طور طبیعی خود را توسط سلول ها ترمیم و پاک سازی می کند اما اگر فاکتورهای مضر یا منفی وارد شده به بدن زیاد باشد، در کار کبد و ترمیم آن اخلال رخ می دهد که این مشکل خود را در بزرگ شدن یا به اطلاح چرب شدن کبد نشان می دهد.
نگرانی مبتلایان از وضعیت جسمانی
یکی از مبتلایان به کبد چرب که 23 سال دارد می گوید: در سنین پایین چندان به توصیه های پزشکی توجه نداشتم و در غذایم نظمی وجود نداشت بنابراین در هر بازه زمانی که احساس گرسنگی داشتم بدون در نظر گرفتن شرایط بدن حتی چرب ترین غذاهای ممکن را می خوردم اما حال با ابتلا به بیماری کبد چرب دیگر حتی در خوردن یک وعده غذایی با مشکل رو به رو می شوم.«شهرکی» می افزاید: پس از مراجعه به پزشک و انجام آزمایش های تخصصی، تشخیص داده شد که به کبد چرب مبتلا شدم در حالی که تاکنون هیچ علایمی در این باره احساس نکردم اما از آن جایی که چهار سال در خوابگاه زندگی می کردم و میزان مصرف غذاهای چرب و فست فود در این مدت زیاد بود بروز این بیماری را حاصل آن روز ها می دانم.وی می افزاید: شرایط من حتی اضافه وزن را به همراه داشته است که برای کاهش آن تلاش کردم ولی خیلی دیر شده است و باید برای درمان برنامه ریزی داشته باشم و در این مدت حتی دارو های گیاهی هم مصرف کرده ام ولی تاثیر چندانی نداشت و همچنان تحت نظر پزشک هستم.
نگران وضعیت کودکم هستم
یکی از والدین می گوید: فرزندی 13 ساله دارم که برخلاف سنش، وزن بالایی دارد و گاهی به 90 تا 100 کیلوگرم هم می رسد و تلاش برای کاهش وزن او ثمری ندارد، با توجه به شرایط جسمی او به پزشک مراجعه کردیم و آزمایش هایی انجام و مشخص شد به کبد چرب مبتلا شده است.«میر» می گوید: متاسفانه پسرم برنامه غذایی منظمی ندارد و علاقه زیادی به فست فود و غذای آماده پیدا کرده است و به ندرت غذای خانگی استفاده می کند از طرفی بیماری، او را در شرایط روحی حساسی قرار داده است و نمی دانیم بهترین راه درمانش چیست متاسفانه او برای مراجعه به پزشک هم واکنش نشان می دهد!وی بیان می کند: همواره از عواقب ابتلا به کبد چرب شنیده بودم و برای حفظ سلامتی خود مراقبت می کردم اما کم توجهی به اهمیت غذای اعضای خانواده سبب شد، فرزندم به این بیماری مبتلا شود.
40 درصد ایرنیان کبد چرب دارند
یک متخصص بیماری های گوارشی، کبد و صفرا می گوید: به دلیل رعایت نکردن نظم و اهمیت غذایی بیش از 40 درصد مردم ایران از بیماری کبد چرب رنج می برند و این موضوع هشداری مهم است زیرا عادت ها و رفتارهای غلط بسیاری ایجاد کننده این بیماری است که مصرف الکل و مشروبات الکلی، مصرف مواد غذایی چرب، اضافه وزن، نداشتن فعالیت بدنی سالم یعنی همان ورزش و تحرک مفید، سوء تغذیه، فشار خون بالا، بارداری، مصرف داروهایی همچون آسپیرین و تتراسایکلین از آن جمله است. دکتر «ابراهیمی» می افزاید: وجود چربی در کبد هر انسانی طبیعی است اما اگر کبدی دارای 5 تا 10 درصد چربی باشد چرب شناخته می شود و تغییر شیوه زندگی به ویژه کاهش تحرک بدنی نقش زیادی در افزایش ابتلا به این بیماری دارد. کبد چرب، بیماری شایعی است که در بیشتر افراد علامت و نشانه ای ندارد و در بعضی از شرایط، تجمع چربی می تواند سبب التهاب کبد و ایجاد مشکل در عملکرد طبیعی آن شود و مشکل کبد چرب حاد ممکن است نارسایی کبدی را به همراه آورد.وی بیان می کند: کبد چرب غیر الکلی، بیماری شایع کبدی است که در دنیا به ویژه کشور ما به طور قابل توجهی شایع است. این بیماری در اثر تجمع چربی داخل سلول های کبدی ایجاد می شود و سیر بیماری، دو مرحله ای است. در مرحله اول بیماری، تجمع چربی فقط داخل سلول های کبد وجود دارد و هنوز آسیبی به سلول های کبد وارد نشده است که به این مرحله کبد چرب بدون عارضه اطلاق می شود.وی می گوید: در صورت پیشرفت، بیماری وارد مرحله دوم می شود که علاوه بر تجمع چربی داخل سلول های کبدی، سلول های کبد تخریب خواهد شد، به این مرحله از بیماری هپاتیت ناشی از کبد چرب گفته می شود و می تواند به سیروز کبدی سپس نارسایی کبد منجر شود که چاقی، دیابت نوع 2 و افزایش چربی خون، سندروم متابولیک برخی از عوامل ابتلا به آن است.
نقش وراثت در ابتلا
وی می گوید: وراثت و استعداد ژنتیکی در بروز کبد چرب غیر الکلی تاثیر زیادی دارد. ابتلا به این بیماری در بیشتر موارد بدون علامت است و به طور اتفاقی و پس از انجام آزمایش، تشخیص داده می شود. در برخی از موارد هم بیماران علایم بالینی دارند به طوری که دردی را در قسمت زیر دنده های سمت راست و همچنین خستگی و ضعف را در خود احساس می کنند.وی می افزاید: در مبتلایان به کبد چرب ممکن است به تدریج سیروز کبدی پیشرفت کند و حدود 70 درصد موارد سیروز کبدی با دلایل نامعلوم ناشی از کبد چرب است و عواملی که سبب می شود پیشرفت بیماری به این سمت کشیده شود می تواند سن بالای 50 سال، مصرف الکل، وجود دیابت و بالا بودن آنزیم های کبدی باشد.
وی تصریح می کند: مبتلایان به کبد چرب در معرض ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی هستند و بیشترین دلیل مرگ و میر در آن ها بیماری های قلبی و عروقی است بنابراین بعد از تشخیص کبد چرب باید برای جلوگیری از آسیب بیشتر کبد و پیشرفت بیماری به سمت سیروز کبدی اقدامات درمانی سریع تر انجام شود.وی تاکید می کند: بیماران باید فعالیت خود را افزایش دهند و حداقل 30 دقیقه در روز فعالیت ورزشی مثل ایروبیک، پیاده روی، دویدن، طناب زدن و شنا انجام دهند. استفاده از مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان در صورت رعایت اعتدال مفید خواهد بود و بیماران باید از مصرف سرخ کردنی ها و غذاهای چرب خودداری کنند و در رژیم غذایی از سبزیجات و میوه ها استفاده کنند.