اغذیه فروشی سیار را خیابان به خیابان حرکت می دهد و گاری که چه عرض کنم ارابه را هل می دهد و انگار نه انگار که فروش فلافل روی این گاری تخلف است! انگار نه انگار که اغذیه فروشی باید شرایطی داشته باشد و ...!انگار او نه سد معبر کرده است و نه تخلف بهداشتی دارد و نه جواز کسب دارد درست رفتاری روحی او مانند کسی است که با همه شرایط کاسبی
می کند. ارزان تر از اغذیه فروشی ها ساندویج و فلافل به خلق ا... می دهد البته هم او خونسرد است و هم از ماموران قانون خبری نیست! شاید نبود انجام وظیفه ماموران سبب شده است او ساندویج میکروب و فلافل مرگ به خلق ا... بدهد مقصر «منم» که نمی بینم! شاید در شهر ما رعایت بهداشت برای واحدهای صنفی لازم نیست!! اگر هست پس کجایند ضابطان قانون؟در این هوای گرم که در ساعات میانی روز دما به بیش از 40 درجه هم می رسد گاری ها، دکه ها و وانت بارهایی را می توان در گوشه و کنار زاهدان دید که صاحبان آن در حال دست فروشی فلافل، ساندویچ، نخود شور، سمبوسه و ... هستند. بی آن که هراسی از حضور مسئولان داشته باشند سد معبر و زیر گرمای آفتاب غذا تهیه می کنند و می فروشند! عجیب تر آن که مشتریان زیادی هم دارند و به طور قطع سود خوبی هم از این دست فروشی عایدشان می شود که چنین راحت و بی دغدغه به کارشان می رسند اما مواد غذایی که عرضه می کنند ممکن است به دلیل فساد ناشی از گرمای زیاد مسمومیت زا و حتی مرگ آور باشد. به گفته مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی زاهدان مسمویت غذایی در تابستان بسیار شایع و گاه کشنده است که یکی از دلایل افزایش مسمومیت این فصل گرمای هواست اگر بعضی غذاها خارج از فضای سرد و خنک قرار گیرد، سریع فاسد می شود.
بهداشتی که در خیابان رعایت نمی شود
«علی.ر.» یکی از صاحبان دکههای فروش فلافل و ساندویچ به خبرنگار ما می گوید: دست فروشی و تهیه فلافل تنها کاری است که می توانم انجام دهم و از این طریق درآمدی داشته باشم. در خیابان نمی توان بهداشت را رعایت کرد، زیرا علاوه بر گرمای هواحشرات هم در اطراف زیاد است. او ادامه
می دهد: اگر به این موارد توجه داشته باشم نمی توانم چیزی بفروشم در حالی که فقط به فروش ساندویچهایم توجه دارم افرادی هم از بهداشت از غذاهایم ناراضی هستند، میتوانند خرید نکنند.جوان 30 سالهای که در خیابان خیام، به فروش فلافل روی گاری مشغول است اظهار
می کند: مواد اولیه فلافل را به صورت عمدهای میخرم و مادرم شب ها در خانه خمیر اولیه آن را تهیه میکند و روزها در خیابان فلافل می پزم و می فروشم.«منصور. س» بیان
می کند: برای این که ماموران بهداشتی مانع کارم نشوند مکان فروشم را دایم تغییر می دهم اگر سرمایه ای داشتم مغازه ای اجاره می کردم، اما با این وجود هم تلاش می کنم مسائل بهداشتی را رعایت کنم و اجازه ندهم به کسی آسیبی برسد. وی می افزاید: سعی می کنم مواد غذایی مدت زیادی در آفتاب نماند و سریع آن ها را آماده می کنم و می فروشم.
مسمومیت های کشنده
مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی زاهدان به خبرنگار ما می گوید: مسمویت غذایی در تابستان بسیار شایع و گاه کشنده است، یکی از دلایل افزایش مسمومیت در تابستان، گرمای هواست زیرا اگر بعضی غذاها خارج از فضای سرد و خنک قرار گیرد، سریع فاسد می شود.«عبدالرزاق پاکزاد» ادامه می دهد: نمی توان مواد خام اولیه به ویژه مواد فساد پذیر را در دمای بالای پنج درجه و مواد پخته شده را در دمای 60 درجه و بیش از دو ساعت نگه داشت. دست فروش ها این شرایط را رعایت نمی کنند و متاسفانه تعدادشان هم بیشتر می شود و قانونی برای آن ها وجود ندارد.وی
می گوید: بر اساس بند دو ماده 55 قانون شهرداری ها، نباید هیچ کسی به هر دلیلی از معابر عمومی استفاده تبلیغی یا تجاری کند و باید با افرادی که این کار را انجام می دهند برخورد شود. به صورت موردی این موارد را جمع آوری
می کنیم اما واقعیت این است که جمع آوری جدی دست فروش ها در حیطه وظایف ما نیست. وی ادامه
می دهد: دست فروشان در هر حال حضور دارند و اقدام چندانی برای جمع آوری آن ها نمی شود اما به مردم توصیه می شود مواد غذایی را از آنان خریداری نکنند، چون فساد مواد غذایی در هوای گرم اجتناب ناپذیر است و بعد از دو ساعت امکان فاسد شدن آن ها وجود دارد. وی می افزاید: مراجعه کننده ای نداشتیم که به دلیل خرید از دستفروش ها دچار مسمومیت شده باشد. البته به این معنا نیست که مسمومیتی وجود ندارد. بسیاری از افراد دچار مسمومیت می شوند ولی متاسفانه خود درمانی می کنند و تا زمانی که دچار مسمومیت حاد نشوند، به مراکز درمانی مراجعه
نمی کنند.وی بیان می کند: بر اساس تعریف های بهداشتی اگر از یک منبع غذایی و آبی بیش از سه نفر مسموم شوند طغیان بیماری اتفاق می افتد که این موضوع بر اثر استفاده از مواد غذایی دست فروشان گزارش نشده است اما امکان مسمومیت وجود دارد و اجتناب ناپذیر است.
گوش شنوایی نیست
مدیر گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی زاهدان تاکید می کند: از نامه نگاری ها و برگزاری جلسات متعدد با نهادهای مرتبط با دست فروشی خسته شدیم، چون گوش شنوایی نیست اما از مردم می خواهیم از دستفروشان خرید نکنند زیرا دست فروش معمولا فردی است که بضاعت مالی برای تهیه مکان رسمی و خرید مواد با کیفیت را ندارد و فرآیند تولید و نحوه عرضه آن هم بی کیفیت است. وی اظهار می کند: در آستانه بازگشایی مدارس، حضور دست فروشان می تواند خطر جدی برای دانش آموزان باشد، شهرداری با مشارکت سازمان های مرتبط
می تواند این موضوع را مدیریت کند. متاسفانه به وضوح در شهر قابل مشاهده است که تعداد دست فروشان بیش از مکان های رسمی عرضه مواد غذایی است.وی بیان می کند: وزارت بهداشت در این باره عامل به اجرا نیست اما متاسفانه چوب کم کاری دیگر سازمان ها را می خورد بنابراین از مردم درخواست می شود موارد لازم را گزارش دهند تا بررسی های لازم انجام شود.
سامان دهی مشاغل کاذب
معاون خدمات شهری شهردار زاهدان نیز به خبرنگار ما
می گوید: دست فروشی در گذشته در زاهدان به گستردگی شرایط کنونی نبود. اقتصاد ضعیف جامعه سبب شد مردم به شغل های کاذب رو آورند و این پدیده اجتماعی جدید را ایجاد کنند. «محمد امیر براهویی» بیان می کند: به دلیل خشکسالی در سال های اخیر و بسته شدن مرز مردم شهرستان های دیگر از جمله منطقه سیستان، سراوان و ... به زاهدان مهاجرت کردند.بزرگ ترین خلا در زاهدان اطلاع نداشتن شهروندان از مسائل شهروندی است، در صورتی که مردم به حقوق خود آگاه باشند بسیاری از مشکلات شهری رفع می شود. وی می افزاید: سامان دهی مهم ترین راه حل شهرداری در برخورد با مشاغل کاذب است که نیاز به حمایت فرمانداری، شورای شهر و مشارکت افراد شاغل در این بخش دارد. هرچند برای این افراد امرار معاش از این طریق بهترین و ارزان ترین راه ممکن است اما برای فرهنگ سازی و سامان دهی مشاغل کاذب باید با شهرداری مشارکت لازم را داشته باشند. به گفته وی برنامه هایی از سوی شهرداری برای
سامان دهی مشاغل کاذب در دستور کار است که در صورت نتیجه نهایی اطلاع رسانی می شود.