کمتر تقاطع یا خیابانی در زاهدان یافت می شود که سرقفلی فرد یا افرادی نباشد! در هر تقاطع یا نزدیکی رستوران ها، فست فودها، شیرینی فروشی ها و بستنی فروشی ها چند نفر به سمت عابران می آیند و دست دراز می کنند تا پولی دریافت کنند و حتی برخی از آن ها تا زمانی که فرد را راضی به پرداخت پول نکنند او را رها نمی کنند. به دنبال افراد می روند تا پول خردی نصیبشان شود. تفاوتی ندارد کوچک باشند یا بزرگ، زن باشند یا مرد، پیر باشند یا جوان، مهم این است که از این راه درآمد کسب می کنند و محل های کار مشخصی هم دارند، محل هایی که اجازه ورود متکدی دیگری را به آن جا نمی دهند چون پاتوق خودشان محسوب می شود.
متکدیان همه جا حضور دارند
یکی از شهروندان به خبرنگار ما می گوید: زاهدان به شهری برای متکدیان تبدیل شده است. هر جا می رویم تعدادی از آن ها را مشاهده می کنیم که به دنبالمان می آیند و پول می خواهند. در پارک، پمپ بنزین، نزدیک رستوران ها و فست فود فروشی ها و ... متکدیانی دیده می شوند که با لباس های ژنده و ظاهری کثیف و آلوده به این کار مشغول هستند.
«عیسی. م» بیان می کند: این افراد نزدیک بانک ها، داروخانه ها، مطب پزشکان و ... حضور دارند و از صبح زود تا شب در آن جا مشغول به کار هستند و گاهی تا پولی به جیب نزنند رهگذران را رها نمی کنند. این کار آرامش شهروندان را مختل کرده است. در نزدیک میدان شهدای زاهدان که بیشتر بستنی فروشی ها در آن جا فعالیت دارند و عده زیادی از مردم هر شب به آن جا می روند آنان نیز حضور دارند. گاهی از افراد تقاضای بستنی و آبمیوه می کنند و گاهی هم پول می خواهند. هرگاه به این مکان رفتم از دیدن این صحنه آزرده شدم بنابراین باید چاره ای برای متکدیان اندیشیده شود.
درآمد کافی
یکی دیگر از شهروندان می گوید: متکدیان در نزدیک گلزار شهدا و بهشت محمد رسول ا... (ص) هم حضور دارند و در روزهای آخر هفته که مردم برای زیارت اهل قبور می روند آن ها هم برای دریافت پول حضور دارند و اغلب به بهانه فاتحه خواندن برای مردگان پول دریافت می کنند. روزهای پنج شنبه توشه اغلب متکدیان مزارها به قدری سنگین می شود که مجبور هستند خودرویی دربست بگیرند تا وسایل خود را به خانه برسانند و این جدا از پول نقدی است که دریافت می کنند و نشان می دهد که این کار برایشان درآمد کافی دارد که حاضر به انجام آن هستند حتی به قیمت از دست دادن عزت نفس خودشان.
«عاطفه. ر» اظهار می کند: برخی از این متکدیان ممکن است بیماری های خاص داشته باشند، ظاهر آلوده آن ها این امر را در ذهن دیگران مجسم می کند و از این حیث حضورشان در کوچه و خیابان شایسته نیست. به علاوه که تعداد زیادی از آن ها اعتیاد دارند و عده ای هم از کشورهای همسایه وارد استان شدند و ایرانی نیستند. برخی، کودکان چند ماهه تا چند ساله را به همراه خود می آورند تا با بر انگیختن احساسات مردم و حس دلسوزی برای کودکان پولی به جیب بزنند.
نیاز به مشارکت بیشتر در سامان دهی متکدیان
معاون خدمات شهری شهرداری زاهدان در این باره به خبرنگار ما می گوید: ستاد متکدیان متشکل از دستگاه های مختلف نظیر شهرداری زاهدان، کمیته امداد، بهزیستی، دادستانی، نیروی انتظامی و شهروندان بیگانه است. جمع آوری متکدیان از معابر بر عهده شهرداری است و آن ها را پس از جمع آوری به محل نگهداری موقت متکدیان در خیابان رجایی با ظرفیت روزانه 50 نفر منتقل می کند که در این محل دستگاه های مختلف غربالگری انجام می دهند و متکدیان به حوزه خود منتقل و سامان دهی می شوند.«محمد امیر براهویی» بیان می کند: گشت شهرداری روزانه جمع آوری را انجام می دهد و در محل نگهداری موقت وضعیت آن ها ثبت می شود. برای به نتیجه رسیدن جمع آوری متکدیان باید دستگاه های مربوطه به صورت جدی وارد شوند و بر اساس شرح وظایف تعریف شده در آیین نامه ستاد متکدیان وظایف خود را انجام دهند و متکدیان را پس از غربالگری تحویل بگیرند تا ساماندهی آن ها انجام شود که در این زمینه نیاز به مشارکت بیشتری است.
وی ادامه می دهد: برای افزایش جمع آوری متکدیان هم از شهرداری درخواست شده است که تعداد نیروهای بانو را افزایش دهیم تا متکدیان بانو هم جمع آوری شوند. در صورتی که سازمان های حمایتی این متکدیان را بعد از غربالگری سامان دهی کنند و دوباره آن ها به این کار روی آورند برخوردهای دیگر انجام و دستگاه قضایی وارد می شود و بازداشت و زندان هم دیده شده است.
وی اظهار می کند: در مرکز نگهداری موقت برای متکدیان پرونده تشکیل شده است و بانک اطلاعاتی کامل از آن ها داریم که سامان دهی آن ها باید دنبال شود. برخی متکدیان از روی نیاز به این کار روی می آورند اما با آن هایی که برای شغل و کسب درآمد این کار را انجام می دهند باید برخورد قضایی شود.وی می گوید: در طرحی برای سامان دهی متکدیان ظرفیت سازمان های مردم نهاد در حال بررسی است که این طرح در مرحله کارشناسی قرار دارد و پس از بررسی شرایط و ضوابط اقدام های لازم انجام می شود. متکدیان خارجی هم دستگیر می شوند و وظیفه اداره کل شهروندان بیگانه و امور مهاجران است که آن ها را به بیرون از مرز هدایت کند.
متکدیان تمایلی به مستمری کمیته امداد ندارند
معاون حمایت و سلامت مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) نیز درباره این موضوع می گوید: جمع آوری متکدیان بر عهده شهرداری است و کمیته امداد متکدیانی را که مددجو هستند شناسایی می کند و به آن ها تذکرهای لازم را
می دهد که در صورت ادامه این کار مستمری آن ها از سوی کمیته امداد قطع می شود.
«اسماعیل بذرافشان» می افزاید: به دلیل این که طبق اظهارهای خود این افراد میزان درآمد روزانه از تکدی گری بیشتر از مستمری ماهانه کمیته امداد است به کار خود ادامه می دهند. تکدی گری فقط شامل گدایی نمی شود بلکه شغل های کاذب دیگر همچون دستمال فروشی، دود کردن اسپند، شیشه پاک کردن و گلفروشی هم از مظاهر تکدی گری است.