ذوالفقاری- این روزها در فضای مجازی شاهد کانال هایی هستیم که فروشگاه ها و مراکز فروش زیادی در آن تبلیغ می شود، البته مواردی از این مراکز قانونی است و از فرصت فضای مجازی برای تبلیغ استفاده می کنند، در کنار آن افرادی از طریق کانال ها و گروه های تلگرامی اقدام به فروش یک سری اجناس از لباس و کفش گرفته تا لوازم خانگی می کنند، در این میان خیلی ها هم مزون های خانگی را در منازلشان راه اندازی کرده اند و از آن جایی که فضای مجازی تقریبا در دسترس بسیاری از مردم است و می تواند زمینه تبلیغات گسترده را فراهم کند از فرصت آن استفاده کرده و مزون های خانگی شان را تبلیغ می کنند، مزون هایی که تعدادشان در استان رو به افزایش است و به دلیل درآمد مناسبی که به همراه دارد بر تعدادشان افزوده می شود، مزون هایی که به دور از چشم قانون با هزاران رنگ در پشت درهای بسته خانه ها خودنمایی می کند.
بیکاری و فراهم نبودن فرصت شغلی برای افراد به ویژه تحصیل کرده ها، خیلی ها را به راه اندازی کسب و کاری با حداقل سرمایه و هزینه و همچنین دستیابی به سود بیشتر ترغیب می کند، در این میان افرادی هم هستند که در تهیه مکان مناسب برای شروع کار مشکل دارند به همین دلیل و به منظور کاهش هزینه ها فروشگاه هایی را در منازلشان راه اندازی و فضای مجازی را به فرصتی برای جذب مشتری تبدیل می کنند.
بیکاری و کمبود سرمایه
یکی از هم استانی ها که به گفته خودش مدرک تحصیلی دانشگاهی دارد اما به دلیل بیکاری مجبور به راه اندازی مزون خانگی در زابل شده است می گوید: بیشتر خریدهایی که از نمایشگاه خانگی ام انجام شده توسط اقوام و آشنایان بوده است که البته آن ها پس از خرید، دیگر دوستانشان را به خرید از اجناسی که در منزلم عرضه می کنم تشویق می کنند و از آنجایی که برای اجاره مغازه هزینه ای پرداخت نمی کنم و مالیاتی هم نمی پردازم اجناس را با قیمت ارزان تری نسبت به بازار به فروش می رسانم که به طور قطع مشتری پسند است و می تواند برایم سود بیشتری به همراه داشته باشد.وی می افزاید: بیشتر دارندگان مزون های خانگی در ابتدا اجناس خود را در میان اقوام و دوستانشان عرضه می کنند و قسمت زیادی از فروش آن ها به همین افراد و دوستانی است که آن ها معرفی می کنند که من هم فعالیتم را این گونه شروع کردم.وی اظهار می کند: با وجود این که کارشناس ارشد مدیریت دولتی هستم برای شروع هیچ کاری نتوانستم از مدرکم استفاده کنم و از آنجایی هم که درآمد و اعتباری برای راه اندازی یک فروشگاه یا نمایشگاه لباس در مکان های دیگر نداشتم با اندک سرمایه ام به ناچار اقدام به خرید لباس و فروش آن در منزل کردم اما بعد از این که بتوانم سرمایه ای جمع کنم با اجاره مکان و دریافت مجوز فعالیتم را ادامه می دهم.وی اضافه می کند: بعد از خرید اجناس البته با قیمت مناسب با همکاری یکی از دوستانم در فضای مجازی گروهی را راه اندازی و با اضافه کردن مخاطبان تبلیغاتم را آغاز کردم البته در کنار فضای مجازی هم توسط دوستان و اقوام تبلیغ مزون انجام می شد و در این مدت توانسته ام مشتری های زیادی را جذب کنم که به نظرم قیمت های پایین نسبت به مراکز فروش، دلیل رضایتمندی مشتریان است.یکی دیگر از فعالان در مزون خانگی می گوید: با رایزنی توسط یکی از آشنایان که در منطقه آزاد چابهار فروشگاه عرضه لباس دارد توانسته ام اجناس خارجی را با قیمت پایین خریداری کنم و بدون پرداخت هزینه اضافه با سود خوب در منزلم به فروش برسانم. وی اضافه می کند: فراهم نبودن فرصت شغلی برای جوانان و از طرفی بالا بودن هزینه ها به خودی خود سبب می شود که آن ها به اجبار به سراغ مشاغلی بروند که سود بیشتر و هزینه کمتری را به همراه دارد، که من نیز به اجبار اقدام به این کار کرده ام و سعی دارم با کسب درآمد در هزینه های زندگی کمک خرج همسرم باشم.
نبود اعتماد
یکی از شهروندان درباره این مزون ها می گوید: تاکنون در گروه های مختلفی که اجناس متفاوت از پوشاک و لوازم خانگی گرفته تا لوازم آرایشی و بهداشتی را تبلیغ می کنند عضو شده ام، اما به آن ها اعتماد چندانی ندارم، متولیان آن نیز معتقدند که اجناسی را با قیمت پایین به فروش می رسانند اما با توجه به این که سلامت کالاهایی که عرضه می شود مورد تایید هیچ نهادی نیست به خودم جرات خرید نداده ام، از طرفی هم شنیده ام که ممکن است اجناسشان به صورت قاچاق وارد شده باشد.وی ادامه می دهد: تا جایی که اطلاع دارم برخی فروشندگان مزون های خانگی، تصویر اجناس خود را برای فروش بیشتر در کانال های تلگرامی قرار می دهند که پس از سفارش، مبلغ تعیین شده باید کارت به کارت شود که این اقدام نیز منطقی نیست و ریسک محسوب می شود.به گفته یکی دیگر از شهروندان، اجناسی که در مزون ها عرضه می شود متنوع بوده و قیمت ها نیز مناسب است اما به سختی می توان به آن ها اعتماد کرد و از طرفی هم فضای مجازی مکان امنی برای تبلیغات محسوب نمی شود به همین دلیل برای خرید از این مراکز تردید داریم اما خیلی ها که خرید کرده اند از قیمت ها رضایت دارند و از آن جایی که وضعیت اقتصادی خانواده ها خوب نیست ترجیح می دهند ارزان تر خرید کنند.
فعالیت مزون های خانگی غیرقانونی است
معاون اتحادیه پوشاک در این باره می گوید: فعالیت مزون های خانگی به صورت غیرقانونی بوده و ممنوع است، از آنجایی که از تعداد آن ها در استان آمار دقیقی در دست نداریم نظارتی هم بر عملکردشان، سلامت اجناس و قیمت ها نمی شود اما اگر خریداران پس از خرید با مشکل مواجه شوند و به این اتحادیه مراجعه کنند یا این که شکایتی از این مراکز ارجاع شود به طور قطع به صورت قانونی اقدام می کنیم.«شهرام رخشانی» تاکید می کند: فروش هر نوع کالایی و به ویژه پوشاک باید در محل های عمومی و به صورت قانونی انجام شود نه پشت درهای بسته و از نظر این اتحادیه از آن جایی که مزون های خانگی مجوز عرضه کالا ندارند عملکردشان ممنوع است.وی با بیان این که مزون های خانگی جزو مشاغل خانگی محسوب نمی شود ادامه می دهد: این نمایشگاه های غیرقانونی باید جمع آوری و برای برخورد با متخلفان تدابیری اندیشیده شود. البته افرادی هستند که مجوز خیاطی دارند و در کنار آن اجناسی را که خودشان می دوزند به فروش می رسانند که این موضوع از نظر قانون مشکلی ندارد. وی اذعان می کند: فضای مجازی به این فعالیت های غیرقانونی بیش از هر چیزی دامن می زند و برای بسیاری از مردم مشکل ایجاد کرده است چراکه افرادی که از این طریق کالاهایی را به فروش می رسانند قابل اعتماد نیستند به همین دلیل از مسئولان سازمان صنعت، معدن و تجارت خواسته ایم این موضوع را از طریق پلیس فتا پیگیری و با متخلفان برخورد کنند. از طرفی ممکن است اجناسی که در مزون های خانگی عرضه می شود قاچاق باشد یا این که جنس دست دوم به جای کالای نو به فروش برسد که آسیب هایی را به همراه دارد.