طرح تفکیک زباله اندر خم یک کوچه
معاون شهردار: منتظر ورود بخش خصوصی هستیم
نویسنده : ذوالفقاری
وقتی به کوچه پس کوچه های شهر قدم می گذاری، غیر ممکن است زباله ای را در گوشه ای مشاهده نکنی، زباله هایی که بدون تردید مشکلات زیست محیطی زیادی برای مردم به وجود می آورد. البته راهکارهایی برای کاهش یا برطرف کردن مشکلات آن وجود دارد و می توان کاهش تولید زباله و تفکیک آن از مبدا به صورت تر و خشک را ناجی آن دانست. طرح تفکیک زباله در دهه 80 و در قسمت هایی از زاهدان اجرایی و در قالب آن سطل هایی در سه رنگ مختلف میان شهروندان توزیع شد تا زباله های تر، خشک و شیشه ای را در منزلشان جدا کنند و در سطل های مختلف بریزند، آن زمان افرادی خانه به خانه می آمدند و با آموزش هایی که می دادند از شهروندان می خواستند زباله های خود را تفکیک شده تحویل دهند، اقدامی که می توانست در این کلان شهر برای کاهش مشکلاتی که زباله ها به همراه دارد، موثر باشد اما مدتی از اجرای این طرح نگذشت که با شکست مواجه شد و ادامه پیدا نکرد. به تازگی زمزمه های اجرای دوباره این طرح به گوش می رسد که امیدواریم این بار به نتیجه برسد.
لزوم اجرای طرح تفکیک زباله
یکی از شهروندان زاهدان در این باره می گوید: وجود زباله ها در کوچه و خیابان های این کلان شهر همواره سبب نارضایتی شهروندان شده است، چرا که علاوه بر نازیبا کردن نمای خیابان ها، سبب می شود، بوی نامطبوعی در فضا پخش و حشرات و حیوانات موذی نیز دور آن جمع شود، از طرفی تهدیدی برای سلامت مردم است. «کلثوم خدری» ادامه می دهد: اگر طرح هایی نظیر طرح تفکیک زباله همچون دیگر کلان شهرها در زاهدان هم اجرایی می شد، مردم زباله هایشان را در منزل جدا می کردند و تحویل ماموران شهرداری می دادند اما نه تنها از اجرای چنین طرح هایی خبری نیست بلکه زباله ها در برخی مناطق به موقع جمع آوری نمی شود و مردم به اجبار آن را در مقابل خانه هایشان یا سر کوچه ها می گذارند و این عامل سبب می شود، زباله گردها به سراغ آن بیایند و پس از پاره کردن کیسه ها، زباله ها را در کوچه و خیابان ها پخش کنند. به گفته یکی از ساکنان خیابان آرش، بسیاری از کودکان کار و زباله گردها، زباله ها را از داخل مخازن حاشیه خیابان ها تفکیک می کنند، این کار سبب می شود زباله های زیادی در کوچه و خیابان ها پخش شود، در حالی که اگر تفکیک زباله در منزل انجام شود و شهرداری برای جمع آوری آن مدیریت درستی داشته باشد، این مشکلات کمتر می شود و می توان چهره زیبا تری را از زاهدان دید. «میثم براهویی» می افزاید: در سال 84 ، طرح تفکیک زباله در این محله اجرا شد که استقبال و رضایت بسیاری از مردم را به همراه داشت. به خاطر دارم همه همسایه ها سعی می کردند زباله را در سطل مخصوص بگذارند و به خوبی با این فرهنگ آشنا شده بودند حتی اگر مهمانی منزلمان می آمد با او درباره تفکیک زباله و این که هر سطل ویژه چه نوع زباله ای است صحبت می کردیم که برایشان اجرای این طرح خوشایند بود و اظهار می کردند که کاش برای محله آن ها هم این اقدام انجام می شد.
نبود مکان برای تحویل زباله های تفکیک شده
یکی دیگر از شهروندان اظهار می کند: همیشه سعی دارم زباله های خشک و تر را از هم تفکیک کنم اما مکانی برای تحویل این زباله ها در زاهدان وجود ندارد، در حالی که بسیاری از مردم به صورت خودجوش این اقدام را انجام می دهند اما در نهایت مجبور می شوند همه زباله ها را با هم تحویل ماموران شهرداری دهند چرا که برنامه ای برای دریافت زباله های تفکیک شده، ندارند. «سمیرا ملکانی» اضافه می کند: چند سال پیش افرادی برای تفکیک زباله به خانه ها مراجعه می کردند و آموزش های تفکیک زباله از مبدا را خانه به خانه ارائه می دادند که با توجه به آموزشی که فرا گرفته بودیم همچنان زباله ها را تفکیک می کنیم اما به نظر می رسد با توجه به موفق نبودن این طرح، خیلی ها نسبت به اجرای آن بی اعتماد شده اند. شهروندی دیگر می گوید: اگر قرار است طرح تفکیک زباله از مبدا در زاهدان اجرایی شود باید برای فرهنگ سازی در این باره اقدام کرد، تا زمانی که شهروندان از اهداف و فواید این طرح مطلع نشوند، امکان موفقیت آن وجود ندارد بنابراین باید گفت که این اقدام بدون هماهنگی با شهروندان و آموزش خانه به خانه امکان پذیر نخواهد بود. «فرید شه بخش» ادامه می دهد: در این 20 سالی که در زاهدان زندگی می کنم، مسئولان مربوطه از ما نخواسته اند که زباله ها را تفکیک شده بیرون بگذاریم، در صورتی که چنین موضوعی مطرح شود و مردم در جریان تاثیرهای مثبت آن قرار گیرند به طور قطع استقبال خواهند کرد.
اجرای مجدد طرح تفکیک زباله از مبدا
معاون خدمات شهری شهرداری زاهدان هم می گوید: حدود شش ماه است که آموزش شهروندان برای اجرای طرح تفکیک زباله در حال انجام است، در قسمت هایی از منطقه یک شهرداری، آموزش های لازم ارائه شده است و در هفته دو مرحله جمع آوری زباله خشک از در منازل انجام می شود. «محمد امیر براهویی» ادامه می دهد: به دنبال این هستیم که این طرح را با این هدف که کیفیت کار بالا برود و از طرفی هم از نظر نیروی انسانی مشکلی نداشته باشیم به بخش خصوصی واگذار کنیم. به گفته وی، در این باره از شهریور 96 با آغاز نظارت از طریق سازمان پسماند در 70 اداره، آموزش هایی ارائه شد، در پی آن هر ماه حدود 200 کیلوگرم پسماند کاغذ از ادارات جمع آوری می شود. در 50 مدرسه نیز آموزش طرح تفکیک از مبدا ارائه و 17 هزار و 500 دانش آموز با مفاهیم مدیریت پسماند آشنا شدند. وی تصریح می کند: از ابتدای امسال به 18 هزار و 363 خانوار در منطقه یک آموزش های لازم ارائه و کیسه گونی نیز به آن ها تحویل شد و ماهانه 9 هزار و 841 کیلوگرم زباله خشک را از منطقه جمع آوری می کنیم و در این باره جشنواره ای برگزار و از شهروندانی که بیشترین همکاری داشتند، تقدیر شد. وی با بیان این که طرح تفکیک زباله به منظور کاهش تعداد زباله گردها انجام می شود، اظهار می کند: کارخانه بیوکمپوست و بازیافت که پنج سال تعطیل بود به منظور کاهش میزان دفع ضایعات مجدد احیا می شود که با افتتاح آن خروجی، 60 درصد کاهش پیدا می کند، از سویی با زباله تر تولید کود خواهیم داشت. معاون شهردار تاکید می کند: منطقه یک به عنوان پایلوت( آزمایش) اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا انتخاب و کار آغاز شده است تا اطلاعات کامل از ظرفیت کامل زباله تر و خشک داشته باشیم البته هنوز سطل زباله رنگ بندی شده جانمایی و توزیع نشده است و برای اجرای کامل طرح منتظر ورود بخش خصوصی در این باره هستیم.