سیستان و بلوچستان به دلیل اقلیم خاص خود از مناطق گرم و خشک محسوب می شود. شرایط این منطقه را شاید بتوان وخیم تر از بسیاری مناطق دیگر کشور دانست زیرا در نقاط دیگر به دلیل نزدیکی شهرها به یکدیگر و منابع آبی بیشتر زندگی آسان تر است و از سویی هم در روزهای گرم سال استان های دیگر فقط با چالش گرما رو به رو هستند اما در این منطقه به دلیل وجود بادهای 120 روزه که در تابستان شدت بیشتری به خود می گیرد تحمل گرمای هوا سخت تر می شود. در شمال استان به دلیل زاویه تابش خورشید، دمای هوا در روزهای گرم سال گاه به بیش از 50 درجه هم می رسد که امسال این دما افزایش داشت و به گفته برخی از مردم هفته گذشته به استناد دماسنج های منازل و خودروها سیستان نشینان دمایی میان 53 تا 56 درجه سانتی گراد را تحمل کردند در حالی که کارشناسان هواشناسی، آن را دمای احساسی می دانند و اعلام می کنند دمای واقعی محیط با دمای احساسی متغییر است و بر این اساس سیستان دمای پایین تری داشته است. از سوی دیگر با توجه به دمای بالای هوا در استان، کولرهای آبی جوابگو نیست به همین دلیل بسیاری به سمت کولرهای گازی و اسپیلت گرایش پیدا می کنند که هزینه های برق را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. سال گذشته با تصویب مجلس، مصوبه ای اعلام شد که بر مبنای آن در مناطق گرمسیر درجه بندی شده هزینه های مصرف برق کاهش می یابد و سیستان و بلوچستان نیز از جمله مناطق ویژه این مصوبه بود. اعلام این مصوبه سبب شد شهروندان با خیالی آسوده تر به استفاده از سیستم های سرمایشی گازی بپردازند، اما به اعتقاد بسیاری از مصرف کنندگان پس از پایان دوره مصرف ماهانه قبض های برق هزینه های چند صد هزار تومانی را نشان می داد و به گفته برخی ها این هزینه برق برای منزلشان میلیونی شد. پس از پیگیری رسانه ها مدیر عامل شرکت توزیع برق اعلام کرد این مصوبه برای اجرا در سال 97 تصویب شده است و در سال 96 قابل اجرا نیست. به دلیل فراوانی قبوض برق با مبلغ بالا، سرانجام شرکت توزیع برق مجاب شد برای کاهش اعتراض ها هزینه قبوض را به صورت قسطی از مشترکان دریافت کند. اما امسال هم با وجود افزایش دما در برخی از شهرها و روستا ها که برخی آن را بالای 50 درجه می دانند هنوز مصوبه کاهش تعرفه های برقی برای مناطق گرمسیر مصوب شده سال گذشته در استان اجرا نشده است.
استفاده از 3 کولر آبی و 2 پنکه سقفی در یک منزل
یکی از شهروندان زهک می گوید: بیش از دو ماه است که دمای هوا در این شهر افزایش قابل توجهی دارد و در ساعت 11 تا 18 دماسنج ها دمایی حدود 50 تا 56 را نشان می دهد و در این بازه زمانی فقط افرادی که کار ضروری دارند از منزل خارج می شوند. «محمد رخشانی» می افزاید: به دلیل شدت گرمای هوا حدود یک ماه است که از دو کولر آبی بزرگ، یک کولر آبی کوچک و دو پنکه سقفی برای خنک کردن خانه استفاده می کنیم که این وسایل، اغلب در ساعات میانی شب پاسخ گوست و این موضوع سبب شده است در پایان ماه، قبض های برق با هزینه های بالا پرداخت کنیم. وی ادامه می دهد: به دلیل شدت گرما در برخی از ساعات روز حتی کولر خودرو هم نمی تواند فضای داخل آن را خنک کند که نشان می دهد دمای به نمایش گذاشته شده از دماسنج خودرو نمی تواند دور از انتظار یا اشتباه باشد، زیرا شرایط و این دما را می توان در همه مناطق به راحتی دید و احساس کرد.
روزه داری در گرمای سیستان
یکی دیگر از سیستان نشینان می گوید: همزمان شدن ماه مبارک رمضان با ماه های گرم سال انتظار می رفت مسئولان برای کاهش تعرفه های برق در این ماه اقدامی انجام دهند، اما متاسفانه چنین نشد و مردم منطقه در گرمای بالای 50 درجه سیستان روزه داری کردند و با همه سختی های حاصل از خشکسالی و گرمای منطقه، فرامین دینی خود را ترک نگفتند. به گفته «سارانی» سال هاست که سیستان آفتاب سوزانی دارد و سبب می شود از همه اجسام موجود در شهر حرارت ساطع شود به همین دلیل حتی پس از غروب خورشید و در ساعات اولیه شب هم حرارت بالایی در شهر احساس می شود اما با رسیدن به ساعات پایانی شب این حرارت کاهش می یابد و در این صورت سیستم های خنک کننده جوابگوست. وی بیان می کند: با توجه به خشکسالی های اخیر در این منطقه استفاده از کولرهای آبی نمی تواند راهکار مناسبی باشد زیرا دمای بالای 50 درجه هوا به خودی خود سبب تبخیر آب مخزن و پوشال های کولر می شود اما در مقابل استفاده از کولرهای گازی خانواده ها را متحمل هزینه های سنگینی می کند که به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی پرداخت آن در توان همه نیست.
لزوم نگاه ویژه به شرایط جوی استان
یکی از شهروندان ایرانشهری ساکن زاهدان می گوید: این استان به دلیل شرایط خاص اقلیمی در روزهای گرم سال دمای بالای 55 درجه را هم تجربه می کند اما متاسفانه برخی از متولیان و مدیران استانی آن را اعلام نمی کنند به عنوان مثال در دو هفته گذشته دلگان و زهک در دو نقطه شمال و جنوب استان دمای بالای 55 درجه داشت. «عبدالسلام براهویی» می افزاید: در این روزها حتی می توان روی آسفالت معابر شهری استان آشپزی کرد اما این موضوع شاید برای برخی مدیران که در اتاق های خود در مقابل باد خنک اسپیلت نشسته اند چندان قابل درک نباشد و اقدامی نکنند. وی که کارشناس اجتماعی است بیان می کند: به دلیل شرایط جوی نامناسب در ایرانشهر به زاهدان سفر کردم اما اینجا هم چندان تفاوت دما ندارد و این یعنی بی توجهی به مشکل های اجتماعی در نقاط مختلف استان که اگر برای آن چاره ای اندیشیده نشود ممکن است افراد بیشتری از این منطقه به نقاط دیگر کشور کوچ کنند. سیستان و بلوچستان نیاز به نگاه ویژه دارد اما برخی متولیان استانی این نگاه را به استان خود ندارند.
پاسخ مسئولان به اعتراض های سال گذشته
این در حالی است که «خلیل عوض زاده» رئیس اداره برق زابل 24 مرداد ماه سال گذشته به خبرنگار ما گفت: تعرفه های جدید برق در حال عملیاتی شدن است و با به روز رسانی سیستم، ثبت هزینه برق مصرفی در قبوض برق اعمال می شود که بر این اساس تعرفه برق سیستان از گرمسیری دو به گرمسیری یک که ارزان ترین تعرفه در کشور است و با قیمت هرکیلو وات حدود ۱۵ تومان عرضه می شود تغییر می کند. 23 مرداد ماه سال گذشته هم «میلاد شجاعی» مدیر دفتر روابط عمومی شرکت توزیع برق در این باره به خبرنگار ما گفت: اجرای تعرفه مناطق گرمسیری به تازگی به شرکت توزیع برق ابلاغ و فیش های برق دوره دوم به نرخ دوره های گذشته محاسبه شده است در حالی که مقرر شد از 17 خرداد تعرفه های جدید اعمال شود، اما ثبت تعرفه های جدید در سیستم زمان بر است.
اجرای مصوبه از سال گذشته
مدیر امور مشترکین شرکت توزیع برق به خبرنگار ما می گوید: مصوبه مناطق گرمسیری مرداد ماه سال گذشته توسط وزیر نیرو به استان ابلاغ شد و در اجرای آن برخی مسایل به وجود آمد که اعتراض شهروندان را به همراه داشت، اما پس از تکمیل مصوبه از پایان شهریور 96 در استان ابلاغ شد. «محجوب» می افزاید: مصوبه کاهش تعرفه های برق در مناطق گرمسیری در وزارت نیرو به ثبت رسید و هر سال اجرا می شود که بر اساس آن از اوایل فروردین ماه تا اواخر شهریور، تعرفه برق در مناطق گرمسیری بنا بر دسته بندی های اعلام شده کاهش می یابد. وی بیان می کند: برای کاهش تعرفه های برق در استان بیش از شش سال شرکت توزیع برق پیگیر کاهش هزینه ها بود که سرانجام در سال هفتم این طرح به تصویب رسید و شهرهای استان در دسته های گرمسیری اول، گرمسیری دوم، گرمسیری سوم و گرمسیری چهارم دستهبندی شد.