کشت گندم در سیستان؛ زیر خاکستر وعده ها

کشاورزان سیستان این روزها در آرزوی کشت پاییزه گندم و جو هستند، مردمی که سال های سال در چنین روزهایی به بذر پاشی و شخم زمین های شان مشغول بودند، حال به زمین های خشک خود خشم دوخته اند و حسرت سال های گذشته را می خورند. در حالی که در بسیاری از نقاط کشور در این ماه کشاورزان به دنبال تامین بذر و سهمیه آب برای زمین شان هستند، در سیستان از این موضوع خبری نیست زیرا در نبود آب کشت، داشت و برداشت هم از این سرزمین رخت بسته است. 20 سال است که خشکسالی بر سیستان سایه افکنده اما امسال شدت بیشتری پیدا کرده است و کشاورزان شهرستان های زابل، زهک، هیرمند، هامون و نیمروز، پاییز سرد و اندوهناکی را در صفحات تاریخ این منطقه تجربه می کنند، آن ها که معیشتی جز کشاورزی ندارند و قول های دولت مردان هم برای معیشت جایگزین و روی آوردن به دیگر مشاغل هنوز برایشان عملی نشده است. 

خاطره تلخ سال گذشته

کشاورزی از هامون می گوید: کشت گندم پاییزه در سیستان سال های سال رونق داشت، از دل خوشی های مردم این منطقه بود و قسمتی از معیشت شان را نیز از این طریق تامین می کردند، سال گذشته هم در این ایام زمین های مان را برای کشت گندم آماده و سرمایه مان را برای تامین بذر و هزینه کشت صرف کردیم که به جز خسارت حاصلی نداشت. «احمد شهرکی» می افزاید: بسیاری از کشاورزان سیستان سال گذشته به دلیل نبود آب نتوانستند تولید گندم داشته باشند و خسارت های زیادی را متحمل شدند اما هنوز از پرداخت خسارت کشاورزی سال قبل خبری نیست. یکی از کشاورزان نیمروز هم که از کشت سال قبل خاطره خوشی ندارد و خودش را در تنگنای اقتصادی می بیند می گوید: اگر آبی باشد باز هم با امید به خدا به هر شکلی کشت خواهیم کرد، زیرا بیکاری و خشکی زمین برای ما بیش از هر چیزی ناراحت کننده و سخت است. «داد خدا منصوری» ادامه می دهد: متاسفانه در شرایط فعلی امکان کشت گندم نداریم و این موضوع بسیاری را که در چنین ایامی با شور و هیجان خاصی به کشت گندم می پرداختند، عذاب می دهد. یکی از معتمدان زهک نیز می گوید: این شهرستان با توجه به قابلیت زیادی که دارد می تواند کشاورزی را استمرار بخشد ولی نبود آب و حمایت نکردن دولت از کشاورزان، مانع هر گونه بذرپاشی و شخم زدن می شود. «رضا ملاشاهی» اظهار می کند: گذشته ها در این شهرستان زمینی خشک و بی محصول پیدا نمی شد، ولی با بروز پدیده خشکسالی از آن روزها فقط آه و افسوس مانده است. 

گرانی ابزار کشاورزی

یکی از جالیزکاران حاشیه دریاچه هامون هم بیان می کند: در سال های گذشته این موقع با جمع کردن خیار محلی و خربزه و عرضه آن در بازار سرگرم بودیم و درآمدمان تا اندازه ای خوب بود ولی امسال به دلیل نبود آب و شدت خشکسالی نمی توان اقدامی انجام داد. «اکبر پودینه» ادامه می دهد: گرانی خدمات و ادوات کشاورزی مشکل ما را دو چندان کرده و امکان هر نوع کشت را برای کشاورزان از بین برده است. یک کشاورز از بخش جزینک نیز اظهار می کند: خسارت های کشاورزی سال گذشته را هنوز دریافت نکرده ایم تا دستمان چیزی باشد و یک ریسک دیگر را تجربه کنیم. «غلامحسین میر» اظهار می کند: انتظار می رود مسئولان امر حداقل خسارت های کشاورزان را بپردازند تا بتوانند گره ای از مشکلات زندگی شان باز کنند. «احمد علی سرگزی» از کشاورزان محمد آباد درباره طرح آزمایشی آبیاری با لوله در نزدیکی این شهر می گوید: مسئولان به ما وعده انتقال آب از طریق لوله به مزارع کشاورزی را داده بودند که متاسفانه این طرح هم پیشرفت کندی دارد و نمی توان از طریق این شبکه آب رسانی، آبی دریافت کرد. 

نمی توان ریسک کرد

نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی در این باره اظهار می کند: در مجلس مشکل آب را به وزیران امور خارجه و جهاد کشاورزی منعکس کردیم که هنوز دستاورد مثبتی نداشته است و جرات نمی کنیم به مردم اجازه کشت دهیم. دکتر «حبیب ا... دهمرده » می افزاید: آب چاه نیمه ها آبی نیست که با تکیه بر آن بتوان کشاورزی را از سر گرفت بنابراین تا آبی وارد منطقه نشده است، نمی توان این کار پر خطر را آغاز کرد. به گفته وی، موضوع کمبود آب در سیستان و حقابه هیرمند در مجلس شورای اسلامی مطرح شده است و تا زمانی که آبی را با چشم نبینیم، نمی توانیم باور کنیم که آب داریم و کشاورزی را شروع کنیم. وی درباره پرداخت خسارت به کشاورزان هم می گوید: پرداخت خسارت در مجلس در مرحله بررسی و تامین اعتبار است که اگر به مردم پرداخت شود، شاید بتوان درباره کشت گندم و جو اقدامی کرد و گرنه خبری از کشت و کار نخواهد بود.