هفت سین در آیین کهن

از آیین‌هایی که در نوروز به آن توجه ویژه ای می‌شود چیدن سفره هفت سین است. یک خانم ایرانی در اواخر اسفند سفره هفت سین خود را می چیند تا لحظه تحویل سال را با اعضای خانواده جشن بگیرد. ایران مهد آیین کهن و اصیلی است که هر کدام مناسبتی مشخص برای ایجاد دارد. هفت سین نوروز یکی از سنت های دیرینه پارسی است. این سنت از زمان باستان تا امروز جایگاه ویژه خود را نزد ایرانیان حفظ کرده و دارای معانی ویژه و نشانی از رمز و رازهای هوشمندانه زندگی بزرگان ماست.هفت سین از هفت محصول زمینی انتخاب می‌شود تا از نعمت هایی که خداوند به انسان بخشیده است، سپاس گزاری و این نعمت ها یادآوری شود. نوروز، نو شدن طبیعت است و شکرگزاری از نعمت های بیکران طبیعت به ویژه در بهار نباید نادیده گرفته شود. هفت سین نوروزی آیینی کاملا پارسی است.

گزینه‌های هفت سین با رعایت پنج ویژگی انتخاب شده است: اسم آن ها فارسی باشد، با حرف سین شروع شود، دارای ریشه گیاهی باشد، خوراکی باشد، نام آن از واژه‌های ترکیبی (مانند سیرترشی) ساخته نشده باشد. به این ترتیب هفت سین با سیب، سیر، سماق، سرکه، سمنو، سبزی یا سبزه چیده می‌شود. گذاشتن سنبل، سکه و سماور که نه خوراکی است و نه پارسی، هیچ حقیقت هفت سینی در اصل ندارد و گزینه‌هایی چون سوزن، سنجاق، ساعت و مواردی از این دست بر اساس فرهنگ محلی مناطق مختلف ایران در طول زمان اضافه شده است در حالی که در ابتدای کار چنین نبوده است. ماهی و سیب قرمز: ماهی قرمز هم که می گویند نماد حرکت است و به سفره هفت سین نوروزی ایرانی ها وارد شده است غافل از این که در عید چینی ها ماهی قرمز را رها می‌کنند تا زندگی جریان یابد ولی ما ماهی قرمز را اسیر تنگ بلورین می‌کنیم. در هفت سین پارسی سیب و انار به نشانه باروری و عشق درون ظرف آب پاک و زلال رها می‌شود تا عشق و باروری در میان مردم و نهاد خانواده مانا باشد. 

چرا هفت؟ 

هفت در زبان باستانی به نام «امرداد» است. امرداد معنای جاودانگی می دهد و از آن جایی که این عدد معنای زیبای زندگی و جاودانگی را می‌دهد هفت واژه را به نشانه آن انتخاب می کنند و بر خوان نوروزی می‌چینند. به روایت دیگر هفت سین، نشانه هفت دانه گیاهی است که می‌توان با آن سبزه نوروز را تهیه کرد: جو، ماش، عدس، ارزن، لوبیا، نخود و گندم. هفت در میان اعداد از اهمیت و ارزش خاصی برخوردار است وبرای ایران و ایرانیان باستان مقدس بود و از آن برای مفاهیم مثبت، خوش یمنی و فال نیک استفاده می‌شد و تا امروز هم اعتقاد به خوش یمنی عدد هفت برای مردم ایران حفظ شده است. 

نمادهای هفت سین

سیر برای گندزدایی و پاکیزگی، سبزی یا سبزه، سبب فراوانی و برکت در سال نو می شود. سیب فرشته زن، نماد باروری و پرستاری، سنجد نمادی از زایش و تولد و بالندگی و برکت و سرکه نمادی برای گندزدایی و تمیزی است. سمنو نماد خوبی برای زایش گیاهی و بارور شدن گیاهان و سماق فرشته بهمن نماد باران و روزی است.بنابراین همه این هفت سین دلیلی موجه برای حضور سر سفره هفت سین ایرانی دارد.