صید فرصت ها در حوزه شیلات
نویسنده : راشکی
سیستان و بلوچستان استانی بکر است که در منطقه ای با ظرفیت های ناب واقع شده است و از قابلیت های فراوانی بهره می برد، ظرفیت هایی شامل منابع طبیعی و انرژی های نو تا پهنه های معادن و سواحل ناب که نام استان را بر زبان ها جاری کرده است و بسیاری از سرمایه گذاران به دنبال استفاده از این ظرفیت ها هستند. در این میان متاسفانه ظرفیت هایی مانند شیلات استان کمتر مورد توجه قرار گرفته است، در حالی که آب های آزاد چابهار بهترین شرایط را برای رونق صیادی در کشور دارد. سواحل جنوب استان سبب شده است بسیاری از بومیان منطقه، صیادی را به عنوان شغل اصلی خود انتخاب کنند و بسیاری هم که ماهیگیری را از اجداد خود به ارث برده اند آن را به فرزندان شان می آموزند تا پیشه صیادی همچنان در استان زنده نگه داشته شود. در سواحل بکر مکران می توان لنج های ماهیگیری را دید که نشان دهنده ظرفیت های صیادی این منطقه استراتژیک کشور است.
بازگشت دست پر صیادان
مدیرکل شیلات در این باره می گوید: در سیستان و بلوچستان، هشت بندر صیادی وجود دارد و در کنار آن صیادی از وجود دو مرکز تخلیه صید بهره می برد که وجود آن سبب شده است، 24 تشکل صیادی در منطقه ایجاد شود، همه این ظرفیت ها به دلیل فعالیت قابل دفاع صیادان استان رقم خورده است و می توان گفت که نقش موثری را ایفا کرده است. «میر مرادزهی» می افزاید: چندی پیش لنج های صیادی برای صید به دریا رفت و بر اساس اطلاعات به دست آمده صیادان با دست پر در مسیر برگشت به سواحل استان هستند و به نوعی می توان گفت شرایطی بهتر از این وجود نداشت و صید صیادان استان رضایت بخش است. وی بیان می کند: با توجه به میزان ماهی صید شده توسط صیادان استان می توان انتظار داشت که مانند سال های گذشته، امسال هم صیادان چابهار مقدار قابل توجهی از بازار ماهی کشور را در دست بگیرند اما انتظار می رود با این وجود کارخانه هایی که محصولاتی مانند تن ماهی تولید می کنند در خرید ماهی از صیادان هم مبلغ مناسبی را ارائه دهند.
رتبه دوم استان در صید از اقیانوس هند
وی می افزاید: بر اساس آمار و اعلام سازمان جهانی صیادان فرا ساحلی اقیانوس هند، سال گذشته صیادان چابهار از نظر حضور در آب های آزاد اقیانوس هند رتبه اول را کسب کردند و طبق اعلام جدید همین سازمان، امسال هم صیادان چابهار در جایگاه اول این قسمت ایستادند اما از نظر میزان برداشت ماهی طبق اعلام سازمان صیادان، اندونزی در جایگاه اول قرار گرفت و صیادان چابهار دوم شدند. وی بیان می کند: فعالیت صیادان استان سبب شد این منطقه در سال های 94، 95 و 96 رتبه اول صید در کشور را کسب کند و علاوه بر آن رتبه اول صید ماهی در میان کشور های غرب اقیانوس هند هم به چابهار رسید که نشان می دهد اگر به شیلات استان توجه شود ظرفیت های منطقه می تواند موفقیت های قابل توجهی را به همراه داشته باشد. وی می گوید: با این وجود فروش ماهی صیادان به کارخانه داران از مشکلاتی بود که هر سال ماهیگیران را با مشکل رو به رو می کرد، پس از بررسی های لازم برای رفع این معضل و حمایت از صیادان استان، نرخنامه ها برای فروش ماهی اعلام شد که بر اساس آن هرکیلوگرم ماهی گیدر 12 هزار تومان و هر کیلوگرم ماهی هوور 11 هزار تومان نرخ گذاری شد.
اشتغال 24 هزار نفر در صیادی استان
به گفته مدیرکل شیلات، ظرفیت های ساحلی استان سبب شده است صیادی یکی از مشاغل کهن و بومی در منطقه به شمار رود و به پشتوانه این ظرفیت ها، ۱۱ بندر ماهیگیری و جایگاه تخلیه صید در استان ایجاد شد، در پی راه اندازی این بنادر بسیاری از بومیان برای گذراندن معیشت خود به ماهیگیری و استفاده از آن سوق پیدا کردند، به گونه ای که دو هزار و 400 فروند شناور لنج و قایق ماهیگیری در بنادر استان پهلو گرفته است و صید خود را تخلیه می کند. وی ادامه می دهد: با رونق گرفتن صید و ماهیگیری حدود 35 تعاونی صیادی در استان ایجاد شد و با راه اندازی آن برای بیش از 100 هزار نفر صیاد به صورت مستقیم و غیر مستقیم اشتغال زایی شد و صیادی به عنوان یکی از اصلی ترین مشاغل بومی در استان شناخته می شود و بسیاری از آن ها حتی فرزندانشان را نیز وارد این حرفه می کنند تا در آینده آنان نیز از این طریق برای گذراندن زندگی فعالیت کنند. وی با اشاره به این که 24 هزار صیاد و ملوان در سواحل استان فعالیت می کنند، بیان کرد: سیستان و بلوچستان در میان استان های جنوبی کشور بیش از ۴۲ درصد و در کشور بیش از 40 درصد سهم صید را به خود اختصاص داده و توانسته است با تلاش صیادان تامین کننده بیش از ۶۰ درصد ماهیان صنعتی کشور باشد.
ظرفیت های سرمایه گذاری غیر صیادی
به گفته وی، سواحل چابهار علاوه بر صیادی در حوزه های دیگر هم ظرفیت های اقتصادی فراوانی دارد که هر کدام از این ظرفیت ها می تواند در رونق و گسترش صیادی منطقه تاثیر بسزایی داشته باشد، ایجاد کارخانه خوراک ماهیان دریایی و میگو، توسعه زیرساخت های آبزی پروری، ایجاد کارخانه پودرماهی، ساخت کشتی های پشتیبانی صید و به کارگیری شناورهای پر سایز و لاتگ لایز بخش از این ظرفیت ها به شمار می رود. وی می افزاید: در حوزه آبزی پروری استان این ظرفیت را دارد تا در تکثیر و پرورش میگو فعالیت کند که 42 هزار هکتار اراضی مستعد پرورش میگو در استان شناسایی شده است. پرورش ماهیان دریایی در استخرهای خاکی هم از جمله ظرفیت هایی است که می تواند در منطقه اشتغال زایی به همراه داشته باشد، علاوه بر آن پرورش ماهیان دریایی در قفس است که طبق برآورد انجام شده می توان از این طریق سالانه حداقل 300 هزار تن ماهی در استان پرورش داد. وی با اشاره به این که بسیاری از سرمایه گذاری های بخش صیادی و شیلات استان توسط بخش خصوصی انجام شده است، بیان می کند: وجود بخش خصوصی و سرمایه گذاری در حوزه صید یا شیلات با توجه به ظرفیت های آبی منطقه می تواند توسعه اقتصادی را به همراه داشته باشد و از سویی هم برای تعداد قابل توجهی از بومیان منطقه اشتغال پایدار ایجاد کند. میرمرادزهی می افزاید: استان در حوزه آبزی پروری و صادرات میگو امسال توانسته است بیش از هزار و 500 تن میگو صادر کند که ظرفیت خوبی برای منطقه شناخته می شود و در قسمت صیادی هم صیادان استان توانسته اند 303 هزار تن ماهی برداشت کنند که با این حساب رتبه اول برداشت در کشور را کسب کرده اند اما چون هنوز این میزان برداشت به بنادر نرسیده است نمی توان اعلام کرد در حوزه صادرات چگونه عمل کرده است.