میوه های خوش آب و رنگ، سبزی تازه، لوازم مورد نیاز خانه، پوشاک، مرغ، کبوتر، ابزار آلات و انواع ماهی، به عبارتی از شیر مرغ تا جان آدمیزاد با قیمت های متفاوت و گاه مناسب در جمعه بازار زاهدان موجود است. مردم از هر قشر و صنفی، برای خرید هفتگی خود ، این بازار را انتخاب کرده اند، برخی هر چه دارند برای فروش آورده اند تا روزی حلال کسب کنند . حال و هوای این بازار همچون هوای روزهای زاهدان گرم است. بسیاری از مردم به منظور خرید مناسب با قیمتی پایین تر از بازار، خرید هفتگی یا حتی ماهانه خود را از این بازار انجام می دهند اما همان طور که دیگر بازارهای شهر، تحت تاثیر شرایط اقتصادی این روزها قرار گرفته، این بازار هم وضعیت مشابهی دارد و اجناس با نرخ های متفاوت و گاه بالا در آن عرضه می شود اما آن چه بیشتر از هر چیز، خودنمایی می کند وضعیت نا به سامان آن است. زمین های پر از خاک و زباله های ریز و درشت این بازار، به ویژه در قسمت میوه فروش ها، جلوه نازیبایی به آن داده است، از طرفی تردد مردم ، باعث ایجاد گرد و غبار و نشستن آن روی میوه ها و ... می شود که تهدیدی برای سلامتی است. هر چند همین زمینی که مدت هاست روی جارو به خود ندیده، محل کسب روزی افراد زیادی است که به امید درآمدی حلال هر هفته به این جا می آیند و همین یک روز را به سختی می گذرانند. نبود نمازخانه، سرویس بهداشتی، روشنایی در شب و سایه بان مناسب از جمله مشکلاتی است که غرفه داران این بازار با آن کنار آمده اند. آن ها از طلوع خورشید و گاهی از شب قبل بساط شان را مهیا می کنند تا کمبودی برای مشتریان احساس نشود و خود نیز بتوانند با دست پر به خانه بازگردند.
کمبود نظارت و بی نظمی
یکی از شهروندان حاضر در این بازار می گوید: این جا هر هفته شلوغ است، به گونه ای که گاهی به سختی می توان تردد کرد، دلیلش هم این است که هر آن چه موردنیاز مردم در این بازار به چشم می خورد البته بیشتر خانواده ها، برای خرید مایحتاج هفتگی خود به این بازار می آیند به این دلیل که بتوانند ارزان تر خرید کنند اما مدتی است، این جا هم قیمت ها افزایش پیدا کرده است و مانند گذشته، نمی توان خرید کرد. «پودینه» ادامه می دهد: در این بازار غرفه ها بدون نظم ایجاد شده است و برخی خودشان اقدام به نصب سایه بان کرده. بسیاری هم، اجناس را روی زمین برای فروش عرضه می کنند. در برخی قسمت های این بازار، میوه فروش ها در کنار فروشندگان نوشت افزار یا پارچه فروش ها در کنار غرفه عرضه خشکبار، بساط کرده اند، عده ای هم در وسط این غرفه ها، مشغول فروش هستند. در این بازار، بی نظمی مشهود است چرا که سامان دهی نشده و نظارتی هم وجود ندارد. وی اذعان می کند: بسیاری از دست فروش ها، مواد غذایی از جمله فلافل را به صورت غیر بهداشتی روی دکه ها می فروشند، یخ در بهشت، پیراشکی، بیسکویت، خرما و ... نیز بدون توجه به مسائل بهداشت و بدون هیچ پوششی در فضای باز به فروش می رسد.
قیمت های بالا و کیفیت پایین
یکی دیگر از شهروندان می گوید: برای خرید ارزان تر به این جا آمده ام اما با افزایش قیمت کالاهای ضروری، قیمت ها با دیگر نقاط شهر تفاوت زیادی ندارد، سیب زمینی و گوجه فرنگی این جا هم با قیمت بالایی به فروش می رسد. «بیگمی» ادامه می دهد: قیمت بیشتر اجناس بالاست، انگار نظارتی بر قیمت گذاری در این بازار نمی شود، برخی اجناس با پایین ترین کیفیت عرضه می شود و امکانات رفاهی برای مردم ارائه نمی شود حتی نمازخانه و سرویس بهداشتی وجود ندارد. به گفته وی، وضعیت مکانی ماهی فروش ها، مناسب نیست و فضای آلوده ای ایجاد کرده است. در قسمت های مختلف این بازار، زباله ها رها شده و به نظر می رسد مدت هاست اقدامی برای نظافت آن نشده است.
دلالی غرفه داران
یکی از غرفه داران به خبرنگار ما می گوید: واگذاری غرفه ها در این بازار، مدیریت نمی شود، برخی افراد چندین غرفه را از شهرداری گرفته اند و آن را به دیگران کرایه می دهند که یک نوع دلالی است، نظارتی بر واگذاری غرفه ها نیست. «رخشانی» بیان می کند: قیمت غرفه ها، گران است، بهای واگذاری هر غرفه، 31هزار تومان است که البته دلالان به قیمت بالاتری به ما واگذار می کنند، هر هفته حدود 70 هزار تومان برای غرفه پرداخت می کنم و تنها امکانات موجود، خط کشی و قطعه بندی غرفه هاست. هرکس که توانایی ایجاد سایه بان داشته باشد برای خود ، داربستی درست می کند و آن هایی که این امکان را ندارند، باید در آفتاب اجناس خود را بفروشند. وی ادامه می دهد: وضعیت نظافت در این جا، بسیار نامناسب است و خود غرفه داران قبل از عرضه کالاها، اقدام به جمع آوری زباله ها می کنند. برخی از دست فروش ها هم مقابل غرفه ها، بساط خود را پهن می کنند که سبب بی نظمی می شود.
نخاله های رها شده
یکی دیگر از غرفه داران به خبرنگار ما می گوید: مدتی است در این بازار ، غرفه هایی ایجاد شده و چهار ماه از ساخت آن گذشته است ولی هنوز شهرداری اقدامی برای جمع آوری نخاله های ساختمانی ناشی از ساخت آن نکرده و گرد و غبار شن های رها شده، بسیار آزار دهنده است، کوچک ترین وزش باد سبب نشستن غبار روی لوازم می شود، خودمان اقدام به نظافت برخی قسمت ها کردیم، گاهی برای کم شدن گرد و خاک ناشی از نخاله ها روی آن، آب می پاشیم البته یکی دیگر از مشکلات نیز نبود آب است که این کار را با دبه انجام می دهیم. «خلیل» ادامه می دهد: شهرداری، هزینه چند هفته غرفه ها را در یک مرحله دریافت می کند، قیمت هر غرفه برای یک روز، 31 هزار تومان است و پرداخت هزینه چند هفته با هم سخت است. وی اظهار می کند: این جا هیچ امکاناتی نداریم، مشکل اصلی ما نبود برق است، برخی از غرفه داران برای روشنایی از موتور برق استفاده می کنند، کسانی که این امکان را ندارند، هنگام غروب و شب نمی توانند، فروشی داشته باشند البته برخی از همکاران به ما برق می دهند ولی تا زمانی که آن ها در این جا حضور داشته باشند، ما می توانیم حضور داشته باشیم. این یکی از مشکلات اصلی این بازار است، اگر برق داشته باشیم، فروش بیشتری داریم.
سامان دهی غرفه ها و نظافت هفتگی بازار
معاون سازمان سامان دهی مشاغل شهری و فراورده های کشاورزی شهرداری زاهدان در این باره می گوید: فعالیت جمعه بازار به صورت روز بازار است که از صبح آغاز می شود و تا غروب ادامه دارد، نظافت این مکان هر هفته بعد از پایان فعالیت جمعه بازار، از ساعت یک بامداد انجام می شود، داخل سازمان، سرویس بهداشتی و نماز خانه وجود دارد که برای مردم و غرفه داران قابل استفاده است. «عبدالرضا شهرکی» ادامه می دهد: نخاله های ریخته شده در بولوار انقلاب، به زودی جمع آوری و غرفه های پوشاک جا به جا می شود چرا که برای سامان دهی لاستیک فروش های شهر، برنامه ریزی شده است. وی درباره تداخل برخی مشاغل در کنار هم اظهار می کند: مشاغل تفکیک شده است و درصد کمی تداخل وجود دارد که در حال سامان دهی هستیم، در بولوار انقلاب فروشندگان پوشاک و در بولوار فاضلی بیشتر میوه فروش ها هستند، این غرفه ها با مدیریت واگذار شده است، برخی کاربری آن را تغییر داده اند که به زودی سامان دهی می شود. موضوع فروش غرفه ها را هم پیگیری کردیم. وی اضافه می کند: جمعه بازار از سال 80 راه اندازی شده و مدیریت آن بر عهده سازمان پارک ها و فضای سبز بود و از سال 89 به بعد به سازمان میادین واگذار شد و غرفه داران سابقه 15-10 ساله دارند، به همین دلیل برخی از آن ها، اقدام به دریافت چند غرفه کردند و کرایه خود را پرداخت می کنند. به دلیل این که این غرفه داران سابقه زیادی دارند، نمی توان غرفه ها را از آن ها پس گرفت ولی در حال پیگیری هستم و برای ما مسجل شده است، هر فردی چه تعداد غرفه دارد و اقداماتی در این باره در حال انجام است و افرادی که فعالیت ندارند باید غرفه ها را واگذار کنند. به گفته وی، دست فروش ها یکی از مشکلات این بازار هستند که بیشتر مربوط به خود غرفه دارهاست، چندین مرحله با آن ها برخورد و غرفه های شان را جمع آوری کردیم اما همچنان فعالیت شان ادامه دارد. وی می افزاید: هر هفته در جمعه بازار، دو کارشناس از مرکز بهداشت و بهداشت محیط برای بازدید، حضور دارند و هر غرفه ای که مشکل داشته باشد را به ما اعلام می کنند که در صورت تایید اقدام به تعطیلی آن می کنیم. درباره فروش طیور در جمعه بازار هیچ مانعی وجود ندارد، در همه روز بازارهای کشور، این امر انجام می شود، با نظارت بهداشت و دام پزشکی، اگر این پرندگان بیماری نداشته باشند، مشکلی برای فروش آن نیست اما در صورت وجود مشکل، جمع آوری می شوند.