خط خطی ها روی تابلوی مشاوره تحصیلی
انتخاب هایش را مدام در ذهن مرور می کند، روی برخی ها را خط میکشد و تصمیم دیگری را بر صفحه ذهن می نویسد. تا به خود می آید با صفحه ای پر از نوشته و خط خطی مواجه می شود که لازمه انتخاب نهایی، بهره گیری از مشاوره کارشناسان است.دانش آموزان سال ها تحصیل می کنند و هزینه های زیادی از کشور برای تحصیل آن ها صرف می شود، اما انتخاب رشته و هدایت تحصیلی نادرست سبب می شود پس از پایان تحصیلات، بهره وری کافی را نداشته باشند، به طوری که بسیاری از جوانان بیکار، اگر چه دانش آموزان قوی بودند اما به دلیل هدایت تحصیلی نادرست و اجباری نتوانستند موفق شوند و آینده خوبی داشته باشند. شیوه نامه هدایت تحصیلی در دو سال اخیر تغییراتی داشته است و بر اساس آن مقرر شد اجبار برای هدایت تحصیلی دانش آموزان به سمت رشته خاص برداشته شود و البته کف نمره برای برخی رشته ها وجود دارد. در کنار آن هم دانش آموزان باید به توصیه هایی که در کنار فرم هدایت تحصیلی در اختیارشان قرار می گیرد توجه کنند تا در آینده میزان موفقیت آن ها بیشتر شود.
مخالفان هدایت تحصیلی اجباری
«پربار» از والدین زاهدانی به خبرنگار ما می گوید: آرزوی هر پدر و مادری موفقیت شغلی و زندگی فرزندشان است و دوست دارند، شغلی مهم و پر درآمد داشته باشند تا در زندگی خود دچار مشکلات معیشتی و اقتصادی نشوند. هدایت تحصیلی برای انتخاب رشته تحصیلی در مدارس اقدام خوبی است، اما نباید با اجبار همراه باشد که در این صورت به مانعی برای پیشرفت دانشآموزان و ایجاد رخوت و ضعف تحصیلی در آن ها تبدیل میشود. وی می افزاید: مشاوران تحصیلی و خانواده ها باید فقط هدایت کننده و راهنمای دانشآموزان باشند، نه این که رشته ای غیر مرتبط با سلیقه و توان علمی دانشآموزان را به آن ها القا کنند، زیرا در این صورت موفقیت آن ها کاهش می یابد. یکی دیگر از والدین بیان می کند: دخترم در پایه سیزدهم تحصیل می کند، پیش از انتخاب رشته در یکی از مدارس خاص زاهدان تحصیل می کرد و علاقه زیادی به تحصیل در رشته تجربی داشت، اما به دلیل این که دانش آموزان زیادی برای تحصیل در این رشته علاقه داشتند دخترم را به اجبار به رشته ریاضی فرستادند. «راشکی» می افراید: پیگیری هایی که انجام دادیم به ثمر نرسید و دخترم نتوانست در مدرسه خودش رشته مورد علاقه اش را ادامه دهد، به همین دلیل مجبور به تغییر مدرسه شدیم که آن هم به دلیل دوری فرزندم از دوستانش بسیار سخت بود و تا مدتی احساس ناراحتی و تنهایی زیادی در مدرسه جدید داشت.
انتظار والدین از دانش آموزان
یکی از دانش آموزان پایه دهم به خبرنگار ما می گوید: وجهه اجتماعی مشاغل دولتی در جامعه سبب شده است انتظار و توقع والدین از دانشآموزان برای انتخاب رشته تحصیلی به گونه ای باشد که در آینده آن ها را پشت میزهای کارمندی بنشاند. «سهیل مرادی» اظهار می کند: دغدغه آینده شغلی برای دانش آموزان پسر در رشته های فنی و حرفه ای یا کار و دانش بسیار کمتر از دیگر رشته هاست، اگر چه این رشته ها درآمدزایی خوبی دارد اما باز هم نگاه جامعه به سمت فعالیت در بدنه دولت و کار دولتی است. وی بیان می کند: هر چند بر اساس علاقه شخصی و مشاوره مشاوران، شاخه فنی و حرفه ای را برای ادامه تحصیل انتخاب کرده بودم، اما به اصرار خانواده بدون هیچ گونه رضایت قلبی در حال تحصیل در رشته ریاضی هستم. زیرا والدینم تحصیل در رشته های فنی و حرفه ای را مختص دانش آموزان ضعیف می دانند و نمی خواهند در این رشته تحصیل کنم، در حالی که خودم راضی نیستم.«نازنین بامری» دانش آموز پایه نهم نیز اظهار می کند: از فرم هدایت تحصیلی که امتیاز دهی بر اساس انتخاب والدین، مشاور و خودم است راضی هستم و دقیقا همانی است که خودم پیش بینی می کردم. اگر شیوه انتخاب رشته مانند گذشته بود و به اجبار باید رشته ای را انتخاب میکردم که به آن علاقه ای نداشتم شاید مثل الان با انگیزه ادامه تحصیل نمی دادم.
35 هزار دانش آموز هدایت تحصیلی می شوند
رئیس اداره مشاوره و تحصیلی آموزش و پرورش استان به خبرنگار ما می گوید: امسال برای 35 هزار و 657 دانش آموز در 32 منطقه آموزش و پرورش استان فرمهای هدایت تحصیلی شش و هفت صادر می شود و تعداد دانش آموزان امسال نسبت به سال گذشته حدود سه هزار نفر افزایش داشته است. «حسینعلی شیرازی» بیان می کند: طرح جدید هدایت تحصیلی مزایای زیادی دارد که یکی از مزایای آن برنامه ریزی دانش آموز برای آینده شغلی خود است. دانش آموزان با انتخاب شاخه و رشته تحصیلی خود طرح ریزی شغلی برای آینده انجام می دهند و شغل آینده و به تبع آن سبک زندگی آنها مشخص می شود. وی می افزاید: از مهم ترین مزیت های طرح این است که دانش آموزان بر اساس علاقه و استعداد و ویژگی های شخصیتی انتخاب رشته می کنند و خانواده، مدیر، دبیران و مشاور مدرسه هم در انتخاب رشته دانش آموز دخیل میشوند. به علاوه طرح هدایت تحصیلی بر خلاف سال های قبل اجباری نیست و دانش آموزان حق انتخاب دارند. وی می گوید: روند هدایت تحصیلی در آخرین مرحله خود است و تاخیر در صدور فرم های هدایت تحصیلی به دلیل نقصهای موجود در فرآیند انتقال نمرات از سیستم «دانا به همگام» در بعضی از مدارس و مناطق است و پس از تایید تیک گزینه نهایی توسط مدیران مدارس فرآیند هدایت تحصیلی وارد مرحله بعدی میشود که تایید توسط رئیس آموزش و پرورش شهرستان و مناطق است. روسای آموزش و پرورش استان پس از اطمینان از صحت اطلاعات ارسالی مدیران مدارس گزینه نهایی در سامانه همگام را تایید می کنند که هفته گذشته فرم ها صادر شده است. وی خاطر نشان می کند: فرم شماره شش هدایت تحصیلی داده ها، نمرات عملکردی و بررسی های مشاوره ای است که از دانش آموزان دریافت و اولویت های فرد با خودش مقایسه می شود که در این فرم به دانش آموزان 12 اولویت در شاخه ها و رشتههای تحصیلی مربوطه بر اساس توانایی و رغبت او داده میشود و فرم شماره هفت بر اساس عملکرد تحصیلی دانش آموزان است و آن ها می توانند با دریافت این فرم برای ثبت نام در رشته و شاخه مورد نظر اقدام کنند. وی تصریح میکند: روسای آموزش و پرورش شهرستان ها و مناطق استان لازم است شرایط و بستر لازم را برای پاسخگویی به تقاضای حداکثری ثبت نام در رشتهها و شاخه های مربوطه داشته باشند تا دانشآموزان بر اساس توان و استعداد و ویژگی های شخصیتی خود ثبت نام کنند و ادامه تحصیل دهند.
رئیس اداره مشاوره تربیتی و تحصیلی استان می گوید: والدین نیز توجه کافی به علاقه مندیها، توانایی و ویژگیهای شخصیتی فرزندان خود داشته باشند و مسیر را برای استفاده از نظرهای مشاوران و متخصصان این حوزه فراهم کنند تا دانش آموزان با انتخاب به جا و درست در رشته ها و شاخه های مورد نظر ادامه تحصیل دهند. وی اشاره می کند: چنان چه مسئولان ادارات آموزش و پرورش ابهام ها و نقص های مربوط به انتقال نمرات عملکردی، بررسی های مشاوره ای، انتقال نمرات از «دانا به همگام» را در مدارس تحت پوشش خود رفع کنند و تیک نهایی ارسال داده ها انجام گیرد صدور فرم های هدایت تحصیلی زودتر امکان پذیر میشود.