خونگرمی بازاریان دیدنی بود
تعداد بازدید : 17
گیج نزنید در بازار سراوان
ارباب افضلی- این جا آسمان از هر جای ایران زودتر روشن می شود. این جا سراوان است شهری مرزی در جنوب شرق ایران که نامش را زادگاه خورشید گذاشته اند. این جا تلالو خورشید زودتر بر تن زمین می تابد و زیبایی نخلستان ها را دوچندان می کند اما این زیبایی با ورود به شهر دوام چندانی نمی یابد و هر چه بیشتر در کوچه و خیابان های این شهر مرزی قدم می زنی مشکلات و کمبودها جای زیبایی ها را در چشم رهگذران می گیرد. ساعت 10 صبح است. از ورودی شهر، خیابان های سراوان را به سمت بازار اصلی طی می کنم تا به خیابان نبوت می رسم مانند هر جای دیگر، شلوغی اولین نشانه بازار است اما وقتی در بازار قدم می زنم متوجه می شوم این بازار به جز شلوغی ویژگی های منحصر به فرد دیگری هم دارد. ابتدای بازار مغازه هایی وجود دارد که با وسایل مختلف و زیاد چیده شده است. آن قدر تنوع اجناس در آن ها زیاد است که نمی توان تشخیص داد مربوط به کدام صنف است! از کتاب و پارچه گرفته تا وسایل خرازی و خیاطی در بیشتر این مغازه ها یافت می شود. هر چه به سمت میدان قدس که مرکز بازار است پیش می روم بر شلوغی افزوده می شود. البته آشفتگی هم به آن اضافه می شود. گویا در این جا خبری از نظم و مقررات نیست. این در حالی است که بازاریان این شهر خوشرو، خونگرم و مهربان هستند و از مشتری های خود استقبال می کنند، خصلتی که همه مردم این دیار را برمی گیرد.
کسی معترض نیست
آشفتگی در تردد گاری ها، خودروها و عابران پیاده و آشفتگی در وسایل چیده شده در پیاده رو و ساخت و ساز آشفته معابر این بازار، آزار دهنده است. به نظر می رسد سد معبر و استفاده از خیابان برای چیدن وسایل مغازه ها به موضوعی عادی و طبیعی تبدیل شده است. این جا مغازه داران و دست فروشان در کنار یکدیگر کاسبی می کنند و گویا کسی هم معترض نیست. خانم های مسن، هر یک در گوشه ای از بازار بساط خود را پهن کرده اند و به نظر می رسد که هر چه داشته برای فروش به بازار آورده است. خرما، سبزیجات، داروهای گیاهی و انواع ادویه در کنار دوغ و کشک محلی بساطی است که توسط آنان در بازار پهن شده است. به نظر می رسد بازار دست فروشان از کاسبان اصلی بازار هم گرمتر است. از استقبال مشتری ها پیداست کمتر کسی از عرضه مواد غذایی اولیه مانند سبزیجات و لبنیات بدون پوشش بهداشتی آن هم در کف پیاده روهای بازار معترض است. گرد و غبار حاصل از تردد در بازار که جای خود دارد، حتی وفور حشرات در اطراف این مواد غذایی نیز برایشان نگران کننده نیست و برخی افراد به راحتی از دست فروشان خرید می کنند.
رکود بازار
در کنار رونق کار دست فروشان یکی از مغازه داران از رکود بازار سراوان می گوید و معتقد است: اوضاع خرید و فروش در بازار مناسب نیست. چند سالی است که دخل و خرج ها با هم نمی خواند و هر چه کاسبی می کنیم جبران هزینه های مغازه و مالیات می شود. با این اوضاع اقتصادی تغییر شغل نیز امکان پذیر نیست. اجناس مغازه اش آن قدر متنوع و متفاوت است که نمی توان نام خاصی برای شغلش انتخاب کرد. وقتی از خودش می پرسم چه نامی باید برای مغازه اش انتخاب کرد می خندد و می گوید: هر چه مورد نیاز مردم باشد می فروشیم.
سد معبر طبیعی است
کمی جلوتر نوبت به مغازه های فروش لوازم خانگی می رسد. سد معبر در این قسمت از بازار از پیاده رو هم فراتر رفته و دامن خیابان را گرفته است. کثیفی خیابان و جوی آب نیز در بازار میوه و تره بار بیشتر از هر جا به چشم می خورد. رفت و آمد مشتری ها هم در این قسمت از بازار بیشتر است. در این قسمت، دست فروشان و خودروها در کنار یکدیگر انواع صیفی ها، سبزی و میوه را عرضه می کنند. این جا هم خبری از بهداشت نیست و زمین و جوی های اطراف میوه فروشان پر است از میوه های خراب و دور ریختنی که در نزدیکی گاری یا خودروی آن ها بر زمین افتاده است. یکی از مشتری ها که در حال جمع کردن میوه است درباره وضعیت بازار می گوید: بازار سراوان چندین سال است که این وضعیت را دارد. نه تنها در بازار بلکه در شهر تغییر و تحولات بسیار محدود است. سر و سامان دادن به این شهر و بازار کار آسانی نیست و تقریبا مردم این جا هم به این وضعیت عادت کرده اند شاید بهتر باشد بگوییم وضعیتی بهتر از این را ندیده اند که بخواهند ناراضی باشند. مشکلات شهری در کوچه ها و خیابان های این شهر آن قدر زیاد است که آشفتگی و وضعیت غیربهداشتی بازار در برابر آن چیزی نیست. دنیای رنگارنگ پارچه ها هم جای خود دارد. سوزن دوزی های مخصوص لباس بلوچی زنانه در کنار پارچه های زیبا کمی حال و هوای مشتری ها را عوض می کند اما زرق و برق آن فقط در ظاهر است زیرا به گفته یکی از فروشندگان پارچه، اوضاع اقتصادی سبب شده است تا پارچه ها و سوزن دوزی های بافته دست زنان بلوچ کمتر از گذشته مورد استقبال قرار گیرد. به گفته او بازار سوزن دوزی های رایانه ای رونق بیشتری دارد چرا که قیمت آن بسیار کمتر از سوزن دوزی های بافته دست است.
تلاش برای رفع مشکلات
فرماندار سراوان درباره وضعیت بازار این شهر به خبرنگار ما می گوید: متاسفانه عمده مشکلات اجتماعی موجود در سراوان ریشه در مشکلات فرهنگی دارد و رفع آن نیازمند هم افزایی مسئولان دستگاه های اجرایی و همچنین مشارکت و خواست مردم است. «دوریش نارویی» با تأکید بر ارتقای فرهنگ برای رفع مشکلات، ادامه می دهد: مشکلات موجود در بازار سراوان از جمله مشکلاتی است که در اکثر شهرهای این استان و حتی برخی شهرهای کشور نیز دیده می شود که بسیاری از آن مانند دست فروشی نتیجه شرایط اقتصادی و مشکل اشتغال است. وی با اشاره به این که مشکلات موجود از طریق فرمانداری پیگیری می شود، تصریح می کند: تاکنون نیز برنامه هایی برای رفع این مشکلات داشته ایم و به دستگاه های اجرایی ابلاغ کردیم اما هنوز نتوانستیم نتیجه مورد نظر را به دست آوریم. وی به اهمیت فرهنگ سازی در این باره اشاره می کند و می گوید: در کنار اقدام دستگاه های اجرایی برای سامان دهی وضعیت بازار، رسانه هم باید به بهبود فرهنگ زندگی شهری کمک کنند و موجب تغییر نگاه جامعه و ترغیب مردم به سمت پیشرفت شوند. وی خاطر نشان کرد: اقدام هایی برای سامان دهی مشکلات سراوان در دست اجراست اما از آن جایی که این مشکلات فراوان است سعی می کنیم مشکلات را به حداقل برسانیم.