عریضه مردم زهک به مسئولان
گروه اقتصاد- «اینجا همه بیکارند؛ مردم زهک به دلیل بیکاری، نبود کارخانه و آب زیر خط فقر زندگی می کنند» این حرف های دل مردی سفید موی است که وقتی خبرنگاران «سیستان و بلوچستان» را می بیند و می داند که آمده اند تا به حرف های دلشان گوش دهند و درددل هایشان را به گوش مسئولان برسانند لب به سخن می گشاید و در ورودی زهک و دقیقا نزدیک سد زهک، که گویا بازار شهر هم آنجاست تعدادی از کسبه دور هم جمع شده اند و منتظرند تا مشتری از شهر یا روستاهای اطراف برای خرید بیاید، یک نفر آن ها با فروش بطری های بنزین امرار معاش می کند و دیگری خرج زندگی اش را از سوپر مارکت کوچکی که دارد تأمین می کند. یک نفرشان هم مغازه لاستیک فروشی دارد، برخی از آن ها موی شان سفید شده و تعدادی هنوز روزهای جوانی را سپری می کنند. کمی آن طرف تر جوانی با واکس زدن کفش های رهگذران زندگی اش را می گذراند و دیگری هم در مغازه کوچک و قدیمی اش وسایل صوتی و تصویری را تعمیر می کند، همه آن ها یک دغدغه و درد مشترک دارند و آن بیکاری جوانان است، جوانانی که به گفته خودشان تحصیلات عالیه دارند اما به دلیل بیکاری خانه نشین شده اند و برخی هم به راه های خلاف و اعتیاد سوق پیدا کرده اند.
دقایقی در کنارشان به سخنانشان گوش می دهیم تا دردهایشان را به گوش متولیان برسانیم شاید اقدام و نتیجه ای در بر داشته باشد.
آب نیست؛ مردم قدرت خرید نان ندارند
مردی که به قول مردم محلی، لنگته ای به دور سرش بسته است می گوید: شغل اصلی مردم زهک کشاورزی و دامپروری بوده اما رودخانه خشک شده است و آب نیست، آب اضافه ای هم که به واسطه بارندگی در افغانستان، به منطقه ما می آید زود خشک می شود و دردی از مردم شهر دوا نمی کند.
او ادامه می دهد: بسیاری از مردم حتی قدرت خرید نان ندارند و پولش را قرض می کنند تا نان شبشان را بخرند و بعد از دریافت یارانه بدهی خود را پس دهند، خیلی ها با یارانه زندگی می کنند، مرز را بسته اند، زمانی هم که باز می شود فقط به نفع عده اندکی است، جوانانمان بیکارند و وضعیت مالی زندگی مان صفر است.
پیرمردی 70 ساله که از مغازه ای کوچک امرار معاش می کند با شنیدن صحبت های هم شهری اش به جمع مان اضافه می شود و می گوید: جوانان تحصیل کرده ما بیکار و دنبال کسب و کار هستند تا به دلیل ناتوانی در خرید نان شب، شرمنده زن و بچه نشوند، اما درآمدی ندارند و هنوز هم دستشان جلوی بزرگ ترها دراز است، بزرگ ترهایی که به سنت پیامبر (ص) عمل کرده و شرایط را برای ازدواج فرزندانشان فراهم کرده اند اما هنوز هم مجبورند در شرایطی که کار نیست به آن ها در تأمین معاششان کمک کنند.
کارگری در دیگر استان ها
وی می افزاید: هوا که گرم می شود به گروه های مختلف تقسیم می شویم، پیر و جوان به استان های دیگر از جمله یزد سفر می کنیم و به کارگری مشغول می شویم تا بتوانیم حداقل هزینه پوشاک فرزندانمان را آن هم در سال یک بار تأمین کنیم.
با بغضی در گلو مغازه کوچکش را که تنها منبع درآمدش است به ما نشان می دهد و اذعان می کند: نمی دانم چرا هیچ کس به مردم سیستان توجهی نمی کند، نه کار است و نه شرکتی برای کار کردن؛ هیچ کس هم برای اشتغالمان اقدامی نمی کند، حتی نمی توانیم وام بگیریم چرا که بیشتر اطرافیانمان بیکارند و ضامنی نداریم.
فردی میانسال که به سخنان هم شهری ها و دیگر کسبه زهک گوش می دهد زبان به سخن می گشاید و می گوید: بیشتر نیروها شاغل در طرح آبیاری با لوله به اراضی سیستان از دیگر شهرستان ها هستند، حتی کارگران عادی از میان کسانی انتخاب شده اند که نفوذ بیشتری دارند، با وجود این که تحصیل کرده های ما حاضرند بیل به دست بگیرند و کارگری کنند اما شرکتی نیست که به آن ها نیاز داشته باشد، از طرفی بازنشسته های دولت هم دل از کار کردن نمی کَنند و با وجود داشتن حقوق کارگری به دلیل نفوذی که دارند جای جوانان را پر کرده اند و کار می کنند. همه مسئولان شهر دردمان را می دانند، حتی امام جمعه هم بارها در خطبه های نماز جمعه از بیکاری مردم زهک سخن گفته است اما گویی گوش شنوایی وجود ندارد.
وی اضافه می کند: سیستان به این بزرگی پر است از بیکاری، فقر و گرسنگی، مردم ما حتی نمی توانند میوه بخرند و همیشه شرمنده فرزندانشان هستند، مجبورم با بطری، بنزین بفروشم در حالی که سودی برایم ندارد، باز هم شکر که یارانه است و حداقل نان سفره مان تأمین می شود، زندگی برایمان خیلی سخت می گذرد و بهتر است بگویم مردم زهک زندگی رو به رشدی ندارند، حتی اینجا که ورودی زهک است و مردم از روستاهای اطراف برای خرید به شهر می آیند مغازه ها مشتری ندارد چرا که مردم توان خرید ندارند.
فردی دیگر اظهار می کند: جاده ترانزیت داریم، اما هیچ یک از جوانان منطقه حتی به عنوان کارگر نمی توانند از این فرصت استفاده کنند، به طور قطع اگر مردم درآمدی داشته باشند قدرت خرید هم خواهند داشت، نمی دانیم حرفمان را به چه کسی بگوییم مسئولان به حرف هایمان گوش نمی دهند اگر کسی هم گوش دهد اقدامی صورت نمی گیرد.
فرزندم مدرک فنی و حرفه ای دارد اما به او وام نمی دهند که حداقل بتواند کارآفرینی کند، ما هم ایرانی هستیم اما مجبوریم به دلیل مشکلات اشتغال و بی توجهی ها به دیگر استان ها مهاجرت کنیم، بسیارند کسانی که رخت سفر بسته اند و خانه خود را رها کرده اند تا شاید بتوانند در شهری دیگر مخارج زندگی شان را تأمین کنند.
اشتغال ایجاد شده؛ اما مطلوب نیست
به سراغ فرماندار زهک می رویم تا مشکلات مردم را بازگو کنیم. «جمشید رخشانی نسب» می گوید: معبر موقت مرزی شاهگل در سال 95 به منظور اشتغال مردم ایجاد شده است، در این مکان حدود 2 هزار نفر به طور مستقیم و غیر مستقیم، البته به صورت مقطعی چند روز در هفته مشغول به کار هستند.
از طریق فروش سوخت مرزنشین ها هم در دو مرحله به همه خانوارهای شهرستان البته به جز مردم شهر 250 هزار تومان پرداخت شده است.
وی ادامه می دهد: در بخش کشاورزی وضعیت خوب است، به دلیل این که زهک دروازه ورود آب است، با وجود بیش از 300 گلخانه و 2 هزار و 500 چاهک در این شهرستان مردم زیادی در روستاها در بخش آب و کشاورزی مشغول به کار هستند و وضعیت کشاورزان زهک از دیگر شهرهای اطراف بهتر است.
وی اضافه می کند: زهک به تازگی مورد توجه گردشگران قرار گرفته و پنجشنبه و جمعه ها شاهد حضور تعداد زیادی از گردشگران است که در معیشت مردم منطقه تأثیر بسزایی دارند، نوروز امسال حدود 600 هزار نفر به این شهر سفر کردند و اشتغال موقتی برای جوانان فراهم شد. در بخش عمرانی هم طرح انتقال آب با لوله به 46 هزار هکتار از اراضی سیستان درحال اجراست که بیش از 200 نفر از مردم بومی زهک در آن مشغول به کارند، اقدامات خوبی در این شهرستان انجام شده و وضعیت اشتغال آن از دیگر شهرهای اطراف بهتر است، اما نمی توانیم بگوییم مطلوب است.
به گفته وی، جاده ترانزیت هم شرایط خوبی برای اشتغال ایجاد کرده است، کمیته امداد نیز در راستای افزایش تولیدات خانگی طرح های خوبی را اجرا کرده است و افراد زیادی مشغول به کار شده اند در مجموع نسبت به گذشته وضعیت بهتر شده و به گفته دادستان زهک پرونده های ورودی به دادگاه ها کاهش پیدا کرده است که نشان دهنده اشتغال جوانان و سرگرم شدن آن ها در محل کارشان است.
برنامه ششم هم تعریف شده و طی آن برنامه های ویژه ای برای اشتغال اجرا خواهد شد از جمله این که دستگاه های اجرایی موظف شده اند طرح هایی را در راستای شعار سال ارائه دهند البته طرح هایی که به تولید و اشتغال ختم شود.