گروه فرهنگ- سه کوهه، یکی از قلعه های معروف سیستان است که در دوران افشاریه تا اواخر دوران ناصر الدین شاه قاجار، آباد و معمور بوده و به عنوان آخرین کرسی نشین سیستان به ثبت رسیده است. بنیانگذار آن خاندان سرابندی بود که در فرایند مهاجرت در دوره نادر شاه وارد سیستان شدند ، اوج حیات سیاسی و نظامی این قلعه مربوط به زمان ناصر الدین شاه قاجار است به گونه ای که در جریان تکاپو های استعماری دولت انگلستان و جداسازی بخش هایی از ایران نقش بازدارنده مهمی را ایفا کرده و در لشکرکشی به هرات نقش فعالی را عهده دار بوده است .این بنا در مرکز روستای سه کوهه بر بالای تپه ‎ای مرتفع که گرداگرد آن را دشتی هموار فرا گرفته است قرار دارد و از شمال غربی به قلعه سام و از شمال شرقی به دشت هایی که به صورت نیم دایره ای بزرگ روستا را فرا گرفته، از جنوب به روستای دل ‎آسا و از غرب به اراضی روستای لوتک می رسد، این بنا را می ‎توان پس از کوه خواجه یکی از بلند ترین عارضه ها در دشت سیستان ذکر کرد که توسط بشر ساخته شده است.
 

گروه فرهنگ - پرونده آس باد سیستان در اولویت ثبت جهانی میراث فرهنگی کشور قرار دارد.
به گزارش «سیستان و بلوچستان »، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نشست خبری با اصحاب رسانه که در سالن کنفرانس موزه جنوب شرق کشور برگزار شد با اشاره به تعداد ورودی مسافران به استان گفت: از 25 اسفندماه سال گذشته تا 15 فروردین امسال 792 هزار و 778 نفر از مبادی ورودی، پایانه مرزی، فرودگاه و راه آهن وارد استان شدند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با تعداد 744 هزار و 209 نفر به میزان 6 درصد رشد داشته است.«کامبیز مشتاق گوهری» افزود: 460 هزار و 846 نفر در تاسیسات گردشگری و کمپ ها، منطقه آزاد چابهار و آموزش و پرورش اقامت داشته اند که بیشترین اقامت مربوط به منطقه آزاد چابهار با 342 هزار و 274 نفر بود که نسبت به مدت مشابه سال گذشته که 396 هزار و 87 نفر مسافران نوروز اقامت داشتند 12 درصد رشد را نشان می دهد. وی با اشاره به تردد وسایل نقلیه ادامه داد: از 25 اسفندماه تا 14 فروردین جاری سه میلیون وسیله نقلیه سنگین، سواری و وانت، کامیونت و مینی بوس، کامیون دو محور، اتوبوس و کامیون سه محور به بالا در محورهای سیستان و بلوچستان تردد داشته اند که این میزان تردد نسبت به مدت مشابه سال گذشته 6 درصد رشد را نشان می دهد.
اختصاص 3 نوروزگاه به استان
وی با بیان این که در سال 95 از 12 نوروزگاه کشور سه نوروزگاه به این استان اختصاص داشت افزود: به دلیل این که ایران به عنوان کشور اصلی و هدایت کننده نوروز در جهان معرفی شده است برگزاری نوروزگاه با آیین و رسوم محلی بسیار با اهمیت است و می تواند زمینه ساز احیای آیین های نوروزی و پیوند دهنده اقوام ایرانی باشد که به دنبال آن سال گذشته در 12 نقطه کشور نوروزگاه برگزار شد. به گفته وی از این تعداد، 3 نوروزگاه به سیستان و بلوچستان اختصاص داشت که در این زمینه این استان به همراه کردستان توانست مقام نخست را در نوروزگاه های کشور کسب کند، امسال هم از چهارشنبه پایان سال تا 13 فروردین ماه این نوروزگاه ها در سراسر استان و به ویژه در دو روستای فیروزآباد در سرباز و خمک در سیستان با برپایی جشن، موسیقی و آیین محلی به همراه نمایشگاه صنایع دستی پرشور تر از همیشه برپا شد.وی به نقش غیر قابل انکار رسانه ها در معرفی هرچه بهتر سیستان و بلوچستان در حوزه گردشگری اشاره کرد و گفت: برگزاری تور گردشگری اصحاب رسانه ملی در اسفندماه سال گذشته در استان سبب شد تا در مدت بسیار کوتاهی سیل زیادی از فیلم، عکس و یادداشت های مربوط به گردشگری در فضای مجازی منتشر شود که این عامل  سبب انعکاس زیبایی ها و آثار تاریخی و در نتیجه حضور تعداد زیادی گردشگر و مسافر نوروزی به این استان شد، بنابراین از خبرنگاران انتظار تلاش بیشتر برای معرفی هر چه بیشتر جاذبه های گردشگری سیستان و بلوچستان را داریم.
شناسایی 6هزار صنعتگر
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با بیان این که در طرح شناسایی صنعت گران استان 6 هزار صنعتگر شناسایی و ساماندهی شده اند اظهار کرد: طرح شناسایی و ساماندهی صنعت گران فاقد مجوزهای صنایع دستی برای نخستین بار همزمان با چهار استان دیگر در کشور از سال گذشته آغاز شد و در قالب این طرح 6 هزار صنعتگر شناسایی شدند که این افراد می توانند علاوه بر دریافت تسهیلات، تحت پوشش بیمه صندوق بیمه روستاییان، کشاورزان و عشایر قرار گیرند.وی خاطر نشان کرد: این طرح امسال نیز ادامه می یابد و پیش بینی می شود شاهد شناسایی 5 هزار صنعتگر دیگر نیز باشیم.وی با اشاره به تعداد شرکت های تعاونی اضافه کرد: 180 شرکت تعاونی در زمینه صنایع دستی در استان فعال است که بیش از 2 هزار نفر عضو آن هستند که ایجاد این شرکت های تعاونی می تواند گامی بزرگ در عرصه رشد صنایع دستی در استان و معرفی آن به گردشگران و مسافران به سیستان و بلوچستان باشد.وی ادامه داد: برای اولین بار در تاریخ استان بازارچه های موقت صنایع دستی در زاهدان و چابهار دایر و مقرر شد تا پس از ایام عید نیز به کار خود ادامه دهد و هنرمندان و علاقه مندان به صنایع دستی از این طریق بتوانند با برگزاری کارگاه و فروشگاه به سطوح مناسبی دست پیدا کنند.وی درباره بسیاری از طرح های مد نظر برای آغاز نوروز که به مرحله اجرایی نرسید گفت: در سال گذشته طرح های زیادی برای آغاز سال جدید مطرح شد که به دلیل مشکلات مالی و این که اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نمی تواند به تنهایی و بدون همیاری دیگر دستگاه ها این طرح ها را به مرحله اجرایی برساند انجام نشد. وی ادامه داد: از این طرح ها می توان به نام گذاری میدان ورودی شهر زاهدان به عنوان میدان گردشگر اشاره کرد که نیازمند همکاری دیگر دستگاه هاست اما به هر حال این امر نشان دهنده انجام ندادن آن نیست بلکه در زمان بندی های مشخص بر طبق اولویت بندی به آن ها رسیدگی می شود.
بازدید 120 هزار نفر از شهر سوخته
مشتاق گوهری با بیان این که در ایام نوروز شهر سوخته بیشترین گردشگر را به خود اختصاص داد افزود: این محوطه باستانی هفدهمین اثر تاریخی ایران در فهرست یونسکو است که با برخورداری از قدمت 5 هزار ساله به عنوان یکی از پیشرفته ترین شهرهای باستانی دنیا شناخته شده است و با 40 سال کاوش به عنوان یک مکتب در جهان تدریس می شود و همه ساله مورد بازدید شمار زیادی از هموطنان و گردشگران خارجی قرار می گیرد که امسال نیز تا 14 فروردین ماه بیشترین تعداد بازدید کننده به میزان 120هزار نفر را نسبت به دیگر اماکن باستانی در منطقه داشت و پس از آن نیز موزه زاهدان، بمپور و جاذبه های سراوان به ترتیب بیشترین تعداد بازدید کننده را داشت.وی خاطرنشان کرد: سیستان و بلوچستان جاذبه های تاریخی زیادی دارد که بسیاری از این آثار به دلیل قرار گرفتن در کویر فرسایش شدید یافته یا تخریب شده است که این اداره کل به تنهایی نمی تواند به همه این آثار رسیدگی کند، بنابراین با اولویت بندی آثار شاخص درجه یک و درجات بعدی به اعتبار بندی می پردازد. وی با اشاره به اهمیت بازسازی بناهای تاریخی سیستان و بلوچستان گفت: سال گذشته کوه خواجه و قلعه بمپور از جمله مکان های تاریخی بود که در قراردادهایی که با دانشگاه های مطرح دنیا از قبیل ایتالیا به منظور مرمت، بازسازی و مستندسازی منعقد شد قرار گرفت که مدیر پایگاه کوه خواجه تعیین و مستند سازی جدی با برنامه های حفاظتی و مرمتی در آن انجام می شود.وی با بیان این که پرونده آس باد سیستان در اولویت ثبت جهانی میراث فرهنگی کشور قرار دارد افزود: راه اندازی پایگاه میراث فرهنگی در اماکن تاریخی و دیدنی نظیر زاهدان کهنه، قلعه های بلوچستان و دره نگاران سراوان در دستور کار این اداره کل قرار دارد.مشتاق گوهری به اهمیت اطلس زبان شناسی نیز اشاره و اظهار کرد: سیستان و بلوچستان، کرمان و اصفهان تنها استان های کشور هستند که اطلس زبان شناسی آنها جمع آوری و تهیه شده است.
وی اضافه کرد: شیر محمد اسپندار نخستین هنرمند از استان است که نام او در میراث فرهنگی کشور به ثبت رسیده است که با استادی تمام می تواند ساز دونلی که یکی از دشوارترین ساز ها است را بنوازد.وی با اشاره به این که بوم گردی و الگو سازی برای اماکن تفریحی در اولویت میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان است اظهار کرد: با توجه به اهمیت تداوم برنامه های گردشگری در طول سال و با توجه به نام گذاری استان با عنوان «سیستان و بلوچستان مقصد گردشگری ناشناخته ایرانیان» برای بهره مندی بیشتر مسافران از فضاهای دیدنی و جذاب استان در مناطق روستایی و ایجاد اشتغال برای این قشر از جامعه، مسئله بوم گردی و الگو سازی اهمیت دارد.وی درباره اهمیت کویر گردی نیز گفت: وجود کویر لوت در سیستان و بلوچستان می تواند گامی ضروری در ایجاد تورهای کویرگردی و بهره مندی بهتر از این ظرفیت ویژه باشد که امسال اعتبار ویژه ای برای راه اندازی تنها کاروان سرای واقع در بیابان لوت در نظر گرفته می شود.
لایه نگاری 3 اثر باستانی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ادامه داد: در 6 ماه اول امسال با استقرار گروه های باستان شناسی داخلی و خارجی، سه جاذبه مهم تاریخی در باهوکلات، نیک شهر و چاه حسینی بمپور در مهم ترین مرحله باستان شناسی یعنی لایه نگاری قرار می گیرد که این امر موجب تولید دانش  و هم چنین دگرگون شدن مطالعات شرق کشور می شود.
به گفته وی، شهرت شهر سوخته مربوط به وجود چند ساختمان در آن نیست بلکه آنچه موجب این شهرت و ثبت آن در یونسکو شد فعالیت های مستمر باستان شناسان طی 40 سال طی منطقه و ایجاد هاله های علمی در آن است.وجود عواملی از جمله مشکلات جاده ای، بودجه ای و نبود شرایط برای استقرار گروه های باستان شناسی در مکان های غیر قابل دسترس سبب شده است که در این مناطق اقداماتی صورت نگیرد که با پیگیری های انجام شده این مشکلات قابل حل است و می توان گفت که سیستان و بلوچستان تنها استان کشور است که هر سال توانسته یک اثر را در فهرست یونسکو ثبت کند.

گروه فرهنگ- آیت ا...سیدمحمدتقی حسینی طباطبایی در یکی از روزهای سال ۱۳۰۷ در خانواده ای روحانی و متدین در روستای چلنگ هامون دیده به جهان گشود. پدر بزرگش سید حسن از روحانیون مبارز شهر بود که به دلیل سخنرانی های کوبنده علیه رضاخان به بیرجند تبعید شد و پدرش نیز مردی پرهیزگار و از معتمدان سیستان بود. او از همان دوران نوجوانی به مطالعه کتب اسلامی و نهج البلاغه علاقه وافری داشت و در ۱۶ سالگی دوره صرف و نحو و معانی بیان را در حوزه علمیه زابل آموخت. در سال ۱۳۲۵ هجری شمسی به مشهد و در مدرسه بالاسر مشغول ادامه تحصیل شد و مدتی را در مدرسه نواب آن شهر برای تحصیل معارف اسلامی گذراند.شهید طباطبایی در سال ۱۳۴۰ قصد اقامت در تهران را داشت که با درخواست مردم زابل، حسب وظیفه شرعی در سیستان و بلوچستان ماند و در سال 42 نمایندگی دفتر آیت ا... العظمی حکیم را در زابل برعهده گرفت و بنا به دستور این مرجع عالی قدر، یک باب مسجد، کتابخانه و مدرسه به نام او در این شهر بنا کرد.پس از رحلت آیت ا... حکیم، شهید طباطبایی به ندای حضرت امام خمینی (ره) لبیک گفت و با آغاز نهضت اسلامی ۱۵ خرداد، پرچم انقلاب اسلامی را به رهبری مرجع عالی قدر جهان تشیع در شهر زابل و سیستان و بلوچستان برافراشت.شهید طباطبایی ذوقی سرشار، قلمی توانا و ایمانی خالصانه، تقوایی عارفانه و دلی پر از مهر و محبت داشت، به این دلیل پس از طی مراحل تحصیل به زادگاه خود بازگشت.او در سال ۱۳۴۴ اقدام به ایجاد کتابخانه‌ای در مسجد حکیم زابل کرد و همواره همراه و همیار کسانی بود که رژیم پهلوی آن ها را به سیستان تبعید می کرد. شهید حسینی طباطبایی در جریان انقلاب شکوهمند اسلامی در سال ۵۷ نقش مهم و ارزنده ای در بسیج و ساماندهی نیروهای مردمی علیه حکومت ستمشاهی داشت و در چند ماه مانده به پیروزی انقلاب برای آگاهی مردم از اهداف مقدس نهضت امام خمینی (ره) از روحانیون سرشناس کشور دعوت می کرد تا به منطقه سیستان سفر کنند و به افشای ماهیت رژیم بپردازند. مدیریت و درایت او موجب شد تا در طول تظاهرات مردم سیستان با کم ترین درگیری و شهید در این منطقه پیروز و گروه های مختلف به حاشیه رانده شوند. وی به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان اولین رئیس کمیته انقلاب اسلامی منطقه سیستان انتخاب شد و توانست گروه هایی را که درصدد ایجاد انشعاب در صفوف مردم انقلابی زابل بودند شناسایی کند و به آن ها اجازه فعالیت علیه انقلاب نوپا را ندهد. او به عنوان ریاست دادگاه انقلاب اسلامی و ریاست حزب جمهوری اسلامی و سپس به عنوان اولین نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی انتخاب شد و اولین نماینده ای بود که در جریان عزل بنی صدر نقش کلیدی داشت.شهید طباطبایی سرانجام پس از عمری مبارزه در راه احیای حق در ۵۳ سالگی در برابر منافقان و زورگویان روز هفتم تیرماه سال ۱۳۶۰ به همراه ۷۱ کبوتر خونین بال دیگر در حادثه انفجار حزب جمهوری اسلامی، عاشقانه به سوی معبود پر گشود و پیکر پاکش را در زادگاهش زابل به خاک سپردند.
منبع: مهر
 

ذوالفقاری- نمایشگاه آثار فاخر جمعی از استادان و هنرمندان برجسته هنرهای تجسمی در زاهدان افتتاح شد.مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی به خبرنگار ما گفت: این نمایشگاه به مناسبت فصل بهار، با حضور مدیران فرهنگی و هنری استان در نگارخانه فردوسی مجتمع فرهنگی، هنری زاهدان راه اندازی شد و به مدت یک هفته برپاست. «حسین مسگرانی» افزود: در این نمایشگاه40 اثر از آثار هنرمندان هنرهای تجسمی در رشته های نقاشی، طراحی، خوشنویسی، تذهیب و گرافیک برای تماشای عموم عرضه شده است.  وی اظهار کرد: یکی از اقدامات بسیار خوب فرهنگی و هنری که به صورت ویژه با شروع سال جدید در استان اجرا شد سلسله برنامه ها و جشن های نوروزی بود که از زهک تا چابهار با اجرای گروه های نمایشی، گروه های آیینی، طنز، موسیقی محلی، رقص شمشیر، شعرخوانی، برگزاری نمایشگاه هنرهای تجسمی و عکس، رنگ و جلوه خاصی به استان بخشید و مورد استقبال مردم استان و مسافران نوروزی قرار گرفت.وی با بیان این که استقبال مردم و مهمانان نوروزی از برنامه های فرهنگی و هنری در شهرهای زهک، زاهدان، ایرانشهر و چابهار بسیار خوب بود ادامه داد: با توجه به این که امسال سیستان و بلوچستان به عنوان مقصد گردشگری ایرانیان معرفی شده است برنامه های ویژه ای با همکاری انجمن موسیقی، شعر و ادب، هنرهای نمایشی، طنز، هنرهای تجسمی و کانون عکاسان، ادارات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری هر شهر در استان برگزار شد.وی با اشاره به برنامه های فرهنگی و هنری امسال استان بیان کرد: برگزاری جشنواره موسیقی، همایش دوسالانه سفال ایران، جشنواره فیلم حقیقت، شب های شعر و ادب، حمایت از فعالیت های فرهنگی، هنری و برنامه های حوزه قرآن و دین از مهم ترین برنامه های امسال این اداره کل است.وی با بیان این که امسال در همه برنامه های جامع فرهنگی و هنری حضوری پر رنگ خواهیم داشت گفت: پیگیر برگزاری اجلاس وزرای فرهنگ کشورهای فارسی زبان به میزبانی سیستان و بلوچستان هستیم تا بتوانیم از طریق این برنامه ظرفیت های فرهنگی و تاریخی استان را به نحو بهتری معرفی کنیم.به گفته وی به مناسبت اعیاد رجب، جشن های سالروز ولادت حضرت علی (ع)، کنگره شعر بلوچستان، زهک و زابل با حضور شاعران ملی و استانی بعد از وقفه چند ساله برگزار می شود و اجراهای عمومی و جشنواره تئاتر از دیگر برنامه های این ایام است.مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی از برگزاری شب های شعر رضوی در استان خبر داد و گفت: با توجه به این که مردم استان ارادت ویژه ای به ائمه اطهار(ع) دارند برای نخستین بار قبل از آغاز دهه کرامت و خردادماه امسال شب های شعر رضوی در زاهدان، ایرانشهر و زهک برگزار می شود. وی اضافه کرد: هم زمان با پانزدهمین دوره جشنواره بین المللی امام رضا(ع) سومین جشنواره هنرهای گرافیکی رضوی هم با هدف اشاعه و ترویج فرهنگ منور رضوی، گسترش فعالیت های فرهنگی و هنری مرتبط با سیره اهل بیت (ع) و گرامیداشت تولیدکنندگان آثار حوزه فرهنگ رضوی و کمک به انتشار گسترده تر این عرصه معنوی در استان برگزار می شود.به گفته وی، مسعود نجابتی از قم، دکتر محمد خزایی ازتهران، مسعود شاکری از مشهد و سعید محمد شه بخش از سیستان وبلوچستان در این جشنواره قضاوت می کنند.